Luật sư Quảng Ninh nhận được nhiều thắc mắc từ khách hàng về cách tính thuế thu nhập cá nhân theo quy định hiện thời. Pháp luật quy định về từng đối tượng phải nộp thuế thu nhập cá nhân như thế nào?
LUẬT SƯ QUẢNG NINH TƯ VẤN VÀ GIẢI ĐÁP:
1. Khái niệm thuế thu nhập
Trên thế giới, thuế thu nhập là một loại thuế phổ biến ở các nước có nền kinh tế thị trường phát triển và thuộc nhóm quan trọng. Thuế thu nhập là cách gọi để chỉ những sắc thuế lấy thu nhập của từng công dân làm đối tượng tính thuế.
Thuế thu nhập giúp tái phân phối lại thu nhập trong xã hội và đảm bảo sự công bằng. Trong xã hội, ai có nhiều tư liệu sản xuất, tài sản, tiền vốn và một số yếu tố khác sẽ có ưu thế chiếm phần thu nhập nhiều hơn. Sự phân phối mang tính kinh tế này tất yếu dẫn đến sự phân cực giàu nghèo. Thông qua thuế thu nhập Nhà nước có thể phân phối lại một phần thu nhập nhất định đáp ứng nguyện vọng cho nhu cầu sống tối thiểu cho những người nghèo trong xã hội.
Trong hệ thống pháp luật ở Việt Nam, thuế thu nhập được phân chia thành hai loại gồm thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.
2. Khái niệm thuế thu nhập cá nhân
Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế trực thu đánh vào thu nhập thực nhận của các cá nhân trong một năm, từng tháng hoặc từng lần. Ngoài ra, thuế thu nhập cá nhân là hình thức thuế thu vào các khoản thu nhập của các cá nhân kinh doanh và không kinh doanh. Thuế thu nhập cá nhân ở Việt Nam có nhiều điểm tương đồng với pháp luật thuế thu nhập cá nhân ở nước khác.
Trên thế giới, thuế thu nhập cá nhân được tính theo hai phương pháp chính gồm:
Thứ nhất, phương pháp tính thuế theo từng hộ gia đình như ở Pháp, Hà Lan,.v.v.
Thứ hai, phương pháp tính thuế thu nhập đối với từng cá nhân như ở Anh, Nhật, Thụy Điển,..v.v.
Ở Việt Nam, pháp luật thuế thu nhập cá nhân lấy tiêu chí “nơi cư trú” để xác định đối tượng nộp thuế. Cá nhân cư trú là người đáp ứng một trong các điều kiện như:
+ Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam.
+ Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn.
3. Đối tượng nộp thuế
Các cá nhân có thu nhập chịu thuế là chủ thể thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước. Theo quy định của pháp luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành thì cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế phát sinh trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam và cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế phát sinh trong lãnh thổ Việt Nam.
Thuế thu nhập cá nhân từ tiền công, tiền lương được chia thành hai đối tượng khác nhau gồm:
+ Cá nhân cư trú (cá nhân ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên và cá nhân không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng).
+ Cá nhân không cư trú.
4. Cách tính thuế theo từng đối tượng
Thứ nhất, trường hợp cá nhân cư trú, có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên.
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất
Trong đó:
Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ.
Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập – Các khoản thu nhập được miễn thuế – Các khoản thu nhập không chịu thuế.
Thứ hai, trường hợp cá nhân cư trú, có hợp đồng lao động dưới 3 tháng hoặc không có hợp đồng lao động.
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = 10% x Tổng thu nhập trước khi trả.
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp của đối tượng này được tính bằng 10% trên tổng thu nhập. Căn cứ điểm i khoản 1 Điều 25 Thông tư 111/2013/TT-BTC: “Các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động (theo hướng dẫn tại điểm c, d, khoản 2, Điều 2 Thông tư này) hoặc ký hợp đồng lao động dưới ba (03) tháng có tổng mức trả thu nhập từ hai triệu (2.000.000) đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.“
Thứ ba, trường hợp cá nhân không có nơi cư trú.
Thuế thu nhập cá nhân phải nộp = 20% x Thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân
Trong đó:
Thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân = Tổng thu nhập – Các khoản thu nhập không chịu thuế thu nhập cá nhân – Các khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân.
Thu nhập chịu thuế trong trường hợp này được xác định bằng tổng tiền lương, tiền thù lao, tiền công, các khoản thu nhập khác có tính chất tiền công, tiền lương mà người nộp thuế nhận được trong kỳ tính thuế.
5. Các khoản thu nhập được miễn thuế
Theo quy định của pháp luật các nhóm thu nhập được miễn thuế bao gồm:
+ Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp cá nhân chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất.
+ Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân được Nhà nước giao đất.
+ Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mệ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.
+ Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.
+ Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ với chồng; cha để, mẹ đẻ với con để; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.
+ Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao để sản xuất.
+ Thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
+ Thu nhập từ kiều hối.
+ Phần tiền lương làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương làm việc ban ngày, làm trong giờ theo quy định của pháp luật.
+ Tiền lương hưu do Bảo hiểm xã hội chi trả, tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng.
+ Thu nhập từ học bổng, bao gồm: Học bổng nhận được từ ngân sách nhà nước; học bổng nhận được từ tổ chức trong nước và ngoài nước theo chương trình hỗ trợ khuyến học của tổ chức đó.
+ Thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, tiền bồi thường tai nạn lao động, khoản bồi thường nhà nước và các khảo bồi thường khác theo quy định của pháp luật.
+ Thu nhập nhận được quỹ từ thiện được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận, hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân đạo, không nhằm mục đích lợi nhuận.
+ Thu nhập nhận được từ nguồn viện trợ nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức chính phủ và phi chính phủ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
+ Thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên là người Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc các hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.
+ Thu nhập của cá nhân là chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu và cá nhân làm việc trên tàu từ hoạt động cung cấp hàng hoắm dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt đồng khai thác, đánh bắt thuỷ sản xa bờ.
Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.
Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hồng Hải, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0979.266.128 hoặc Đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.
Bài viết liên quan: