Chắc hẳn không ít người đã từng băn khoăn về việc nếu mình hoặc một bên liên quan vắng mặt tại phiên tòa thì liệu phiên xử có bị hoãn lại hay không. Đây là một vấn đề pháp lý quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Tùy thuộc vào tư cách tham gia tố tụng và lý do vắng mặt, pháp luật có những quy định rất cụ thể về việc khi nào phiên tòa sẽ được hoãn và khi nào tòa vẫn tiếp tục xét xử.

Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này để đảm bảo quyền lợi của mình khi tham gia các hoạt động tố tụng tại Tòa án.

Các Trường Hợp Được Hoãn Phiên Tòa

Việc hoãn phiên tòa là biện pháp tố tụng nhằm đảm bảo sự có mặt của những người tham gia tố tụng, qua đó bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ, đồng thời giúp việc xét xử được khách quan và toàn diện.

1. Vắng Mặt Vì Lý Do Chính Đáng

Đây là trường hợp phổ biến nhất dẫn đến việc hoãn phiên tòa. Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự, Tố tụng Hình sự và Luật Tố tụng Hành chính, nếu đương sự, bị cáo, người bị hại, hoặc những người tham gia tố tụng khác vắng mặt lần đầu vì lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan, Tòa án sẽ hoãn phiên tòa.

Lý do bất khả kháng: Là những sự kiện xảy ra một cách khách quan, không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép. Ví dụ: thiên tai, địch họa, dịch bệnh nguy hiểm.
Trở ngại khách quan: Là những trở ngại do hoàn cảnh khách quan tác động làm cho người có quyền, nghĩa vụ không thể biết về việc quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm hoặc không thể thực hiện được quyền, nghĩa vụ của mình. Ví dụ: ốm đau nặng phải nhập viện, đi công tác đột xuất ở vùng sâu vùng xa không có phương tiện di chuyển.

Lưu ý quan trọng: Người vắng mặt phải có đơn xin xét xử vắng mặt hoặc văn bản trình bày về lý do vắng mặt và gửi cho Tòa án trước ngày mở phiên tòa để được xem xét.

2. Vắng Mặt Lần Đầu (Áp Dụng Cho Một Số Đối Tượng Cụ Thể)

Đối với một số người tham gia tố tụng quan trọng, sự có mặt của họ là bắt buộc để đảm bảo việc xét xử được công bằng và đúng pháp luật. Do đó, nếu họ vắng mặt lần đầu (kể cả không có lý do chính đáng), phiên tòa cũng sẽ bị hoãn. Các đối tượng này bao gồm:

Bị cáo trong vụ án hình sự: Sự có mặt của bị cáo thường là bắt buộc, trừ một số trường hợp đặc biệt.
Nguyên đơn, bị đơn trong vụ án dân sự, người khởi kiện, người bị kiện trong vụ án hành chính: Nếu họ có yêu cầu độc lập và sự vắng mặt của họ gây ảnh hưởng đến việc giải quyết toàn bộ vụ án.
Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập.
Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.
Người làm chứng, người giám định, người phiên dịch: Nếu sự có mặt của họ là cần thiết để làm sáng tỏ các tình tiết của vụ án.

3. Hội đồng xét xử thay đổi

Trong trường hợp Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thư ký Tòa án hoặc Kiểm sát viên bị thay đổi hoặc không thể tiếp tục tham gia phiên tòa mà không có người thay thế ngay được, phiên tòa cũng phải bị hoãn.

Khi Nào Tòa Vẫn Tiến Hành Xét Xử?

Không phải mọi trường hợp vắng mặt đều dẫn đến việc hoãn phiên tòa. Pháp luật cũng quy định rõ các trường hợp Tòa án có thể tiếp tục xét xử để tránh việc lạm dụng quy định hoãn tòa nhằm trì hoãn, kéo dài việc giải quyết vụ án.

1. Đã Được Triệu Tập Hợp Lệ Lần Thứ Hai Mà Vẫn Vắng Mặt

Đây là nguyên tắc chung và quan trọng nhất. Nếu đương sự hoặc người tham gia tố tụng khác đã được Tòa án triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn cố tình vắng mặt không có lý do chính đáng, Tòa án sẽ tiến hành xét xử vắng mặt họ.

Triệu tập hợp lệ: Là việc Tòa án đã thực hiện đúng các thủ tục tống đạt, thông báo văn bản tố tụng cho người được triệu tập theo quy định của pháp luật.

Việc xét xử vắng mặt trong trường hợp này được xem là một chế tài đối với hành vi không tôn trọng Tòa án và cố tình gây khó khăn cho quá trình tố tụng.

2. Đương Sự Có Đơn Xin Xét Xử Vắng Mặt

Nếu nguyên đơn, bị đơn, hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã có đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt họ, Tòa sẽ căn cứ vào yêu cầu này để tiến hành phiên tòa mà không cần sự có mặt của họ. Đây là trường hợp họ tự từ bỏ quyền có mặt tại phiên tòa.

3. Vắng Mặt Nhưng Không Ảnh Hưởng Đến Việc Giải Quyết Vụ Án

Trong một số trường hợp, sự vắng mặt của một số người tham gia tố tụng không làm ảnh hưởng đến việc làm sáng tỏ sự thật khách quan của vụ án. Khi đó, Tòa án có thể quyết định tiếp tục xét xử. Ví dụ:

Người làm chứng: Nếu họ đã có lời khai đầy đủ ở giai đoạn điều tra và lời khai đó đã được công bố tại phiên tòa.
Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu độc lập: Nếu việc xét xử vắng mặt họ không ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của những người khác.

4. Xét Xử Bị Cáo Vắng Mặt Trong Vụ Án Hình Sự

Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định một số trường hợp đặc biệt Tòa án có thể xét xử vắng mặt bị cáo:

Bị cáo trốn và việc truy nã không có kết quả.
Bị cáo đang ở nước ngoài và không thể triệu tập đến phiên tòa.
Sự có mặt của bị cáo cản trở việc xét xử.
Bị cáo đề nghị được xét xử vắng mặt và được Hội đồng xét xử chấp nhận (thường áp dụng cho tội phạm ít nghiêm trọng).

Việc nắm rõ các quy định về hoãn và xét xử vắng mặt tại phiên tòa là vô cùng cần thiết để mỗi cá nhân có thể bảo vệ tốt nhất quyền lợi của mình, đồng thời thể hiện sự tôn trọng đối với hoạt động của Tòa án. Nếu rơi vào trường hợp có thể phải vắng mặt, bạn nên chủ động gửi đơn và các giấy tờ chứng minh lý do cho Tòa án càng sớm càng tốt để được xem xét giải quyết.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.