Theo nguyên tắc cơ bản của pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam, tài sản được tạo ra trong thời kỳ hôn nhân là “tài sản chung của vợ chồng”. Tuy nhiên, cuộc sống không phải lúc nào cũng phẳng lặng. Có những tình huống mà một bên vợ hoặc chồng cảm thấy cần phải phân định rõ ràng tài sản ngay cả khi chưa muốn ly hôn. Vậy pháp luật có cho phép một người đơn phương yêu cầu Tòa án chia tài sản chung khi hôn nhân vẫn đang tồn tại không? Câu trả lời là CÓ, nhưng chỉ trong những trường hợp rất cụ thể và chặt chẽ.

Nguyên Tắc Chung: Chia Tài Sản Khi Còn Hôn Nhân Là Ngoại Lệ

Trước hết, cần khẳng định việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân không phải là một thủ tục phổ biến. Pháp luật luôn ưu tiên sự ổn định của gia đình và khối tài sản chung. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của một bên vợ/chồng trước những hành vi tiêu cực của người còn lại, pháp luật đã mở ra một “lối thoát”.

Cơ sở pháp lý cho việc này được quy định tại Điều 38 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Theo đó, Tòa án có thể giải quyết yêu cầu của một bên về việc chia tài sản chung trong hai trường hợp sau:

Hai Trường Hợp “Vàng” Cho Phép Đơn Phương Yêu Cầu Chia Tài Sản

Đây là hai căn cứ pháp lý duy nhất mà một bên vợ/chồng có thể viện dẫn để yêu cầu Tòa án can thiệp chia tài sản chung mà không cần sự đồng ý của người còn lại.

1. Để bảo vệ lợi ích chính đáng của gia đình, con cái và bản thân

Đây là trường hợp phổ biến nhất. Yêu cầu của bạn sẽ được Tòa án xem xét nếu người còn lại có những hành vi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài sản chung, ví dụ như:

Sử dụng tài sản chung vào mục đích phi pháp: Cờ bạc, cá độ, buôn bán hàng cấm…
Tự ý định đoạt, tẩu tán tài sản: Bí mật bán nhà, chuyển tiền cho người khác mà không có sự đồng ý của bạn.
Gây ra những khoản nợ riêng vô lý: Vay nợ xã hội đen, vay tiêu xài hoang phí làm ảnh hưởng đến kinh tế gia đình.
Bị bạo lực gia đình về kinh tế: Bị kiểm soát chi tiêu một cách hà khắc, không được sử dụng tài sản chung để đáp ứng các nhu cầu thiết yếu.

Trong những tình huống này, việc yêu cầu Tòa án chia tài sản chung là một biện pháp tự vệ pháp lý cần thiết để “cứu vãn” phần tài sản thuộc về mình và đảm bảo tương lai cho con cái.

2. Để thực hiện nghĩa vụ riêng về tài sản

Trường hợp này xảy ra khi một bên vợ hoặc chồng có một nghĩa vụ tài sản riêng (ví dụ: nợ riêng có trước khi kết hôn, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do hành vi cá nhân gây ra) và cần sử dụng phần tài sản của mình trong khối tài sản chung để thực hiện nghĩa vụ đó, nhưng người còn lại không đồng ý.

Việc yêu cầu Tòa án chia tài sản chung lúc này nhằm mục đích tách bạch rõ ràng phần tài sản của mỗi người, giúp người có nghĩa vụ riêng có thể thực hiện trách nhiệm của mình mà không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người kia.

Hệ Quả Pháp Lý Cần Biết

Khi Tòa án ra quyết định chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, bạn cần lưu ý những điểm sau:

Tài sản được chia trở thành tài sản riêng: Phần tài sản bạn nhận được sẽ là tài sản riêng của bạn. Mọi hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng này cũng là của riêng bạn.
Quan hệ hôn nhân không chấm dứt: Việc chia tài sản không có nghĩa là ly hôn. Vợ chồng bạn vẫn còn đầy đủ các quyền và nghĩa vụ khác của một cặp vợ chồng hợp pháp.
Thỏa thuận mới có hiệu lực: Sau khi chia, nếu vợ chồng muốn nhập lại tài sản đã chia thành tài sản chung thì phải lập thành văn bản.
Vô hiệu khi nhằm trốn tránh nghĩa vụ: Theo Điều 42 của Luật, việc chia tài sản chung sẽ bị vô hiệu nếu nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ trả nợ hoặc các nghĩa vụ tài sản khác.

Lời Kết

Yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân là một quyết định pháp lý quan trọng và phức tạp. Đây là công cụ hữu hiệu để bảo vệ quyền lợi của bạn khi đối mặt với rủi ro tài chính từ người bạn đời. Tuy nhiên, nó đòi hỏi phải có căn cứ rõ ràng và bằng chứng thuyết phục. Nếu bạn đang ở trong tình huống này, hãy tìm đến sự tư vấn của luật sư để được hướng dẫn chi tiết và bảo vệ quyền lợi của mình một cách tốt nhất.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.