Trong các giao dịch mua bán, việc phát sinh tranh chấp là điều không mong muốn nhưng hoàn toàn có thể xảy ra. Một trong những giải pháp pháp lý quan trọng khi quyền lợi bị xâm phạm nghiêm trọng là hủy bỏ hợp đồng. Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng có thể yêu cầu hủy hợp đồng. Vậy, pháp luật quy định những trường hợp nào cho phép một bên được thực hiện quyền này?

Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn qua bài viết này nhé!

1. Hủy Bỏ Hợp Đồng Là Gì?

Trước hết, cần phân biệt rõ giữa hủy bỏ hợp đồng và đơn phương chấm dứt hợp đồng:

Hủy bỏ hợp đồng: Khi một hợp đồng bị hủy bỏ, nó sẽ không có hiệu lực từ thời điểm giao kết. Điều này có nghĩa là các bên được khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Về cơ bản, xem như hợp đồng đó chưa từng tồnTAIN.
Đơn phương chấm dứt hợp đồng: Hợp đồng sẽ chấm dứt hiệu lực tại thời điểm một bên đưa ra thông báo chấm dứt. Các bên không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ hợp đồng, nhưng những phần đã thực hiện trước đó vẫn có hiệu lực.

Hủy bỏ hợp đồng là một chế tài pháp lý nghiêm khắc hơn, chỉ được áp dụng trong những trường hợp cụ thể do pháp luật quy định hoặc do các bên đã thỏa thuận trước.

2. Các Trường Hợp Được Quyền Yêu Cầu Hủy Bỏ Hợp Đồng

Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, một bên có quyền yêu cầu hủy bỏ hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại trong các trường hợp sau:

a. Vi Phạm Là Điều Kiện Hủy Bỏ Mà Các Bên Đã Thỏa Thuận

Đây là trường hợp đơn giản và rõ ràng nhất. Ngay từ khi soạn thảo hợp đồng, các bên có thể lường trước những hành vi vi phạm nghiêm trọng và quy định rõ rằng nếu một bên thực hiện hành vi đó thì bên kia có quyền hủy bỏ hợp đồng.

Ví dụ: Hợp đồng mua bán căn hộ có điều khoản: “Nếu bên bán chậm bàn giao nhà quá 90 ngày so với thời hạn cam kết, bên mua có quyền hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu bên bán hoàn trả toàn bộ số tiền đã thanh toán cùng với một khoản phạt vi phạm.”

b. Một Bên Vi Phạm Nghiêm Trọng Nghĩa Vụ Hợp Đồng

“Vi phạm nghiêm trọng” là việc không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình đến mức làm cho bên kia không đạt được mục đích khi giao kết hợp đồng. Đây là một quy định mang tính định tính, và việc xác định mức độ “nghiêm trọng” sẽ phụ thuộc vào từng tình huống cụ thể và có thể cần đến sự phán quyết của Tòa án.

Ví dụ: Bạn đặt mua một chiếc bánh cưới được thiết kế riêng cho ngày trọng đại, nhưng bên cung cấp lại giao một chiếc bánh hoàn toàn sai mẫu mã, kích thước và chất lượng, không thể sử dụng cho tiệc cưới. Rõ ràng, mục đích chính của bạn khi giao kết hợp đồng đã không đạt được. Trong trường hợp này, bạn hoàn toàn có quyền hủy bỏ hợp đồng.

c. Do Chậm Thực Hiện Nghĩa Vụ

Trường hợp này xảy ra khi một bên không thực hiện nghĩa vụ đúng thời hạn. Tuy nhiên, để có thể hủy bỏ hợp đồng, cần có thêm điều kiện:

Bên có nghĩa vụ đã không thực hiện nghĩa vụ trong một thời hạn hợp lý sau khi bên có quyền yêu cầu.
Việc chậm trễ này khiến cho bên có quyền không còn đạt được mục đích khi giao kết hợp đồng nữa.
Ví dụ: Công ty A thuê công ty B vận chuyển hoa tươi để kịp phục vụ sự kiện ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3. Hợp đồng ghi rõ thời gian giao hàng là ngày 7/3. Tuy nhiên, đến hết ngày 8/3, công ty B vẫn chưa giao hàng. Việc giao hàng sau đó không còn ý nghĩa gì với công ty A nữa. Do đó, công ty A có quyền hủy bỏ hợp đồng.

d. Do Không Có Khả Năng Thực Hiện

Khi một bên không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình (ví dụ: tài sản để bán đã bị phá hủy hoàn toàn) đến mức làm cho bên kia không đạt được mục đích của hợp đồng, bên kia có quyền hủy bỏ và yêu cầu bồi thường thiệt hại (nếu có).

3. Hậu Quả Pháp Lý Của Việc Hủy Bỏ Hợp Đồng

Như đã đề cập, khi hợp đồng bị hủy bỏ, các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Quá trình này được gọi là “giải quyết hậu quả của hợp đồng vô hiệu”.

Hoàn trả tài sản: Bên nhận tài sản phải hoàn trả lại cho bên giao. Nếu không thể hoàn trả bằng hiện vật thì phải quy ra tiền để trả.
Hoàn trả hoa lợi, lợi tức: Nếu có phát sinh hoa lợi, lợi tức từ tài sản đã nhận (ví dụ: tiền lãi, tiền cho thuê lại), bên nhận cũng phải hoàn trả lại phần này.
Bồi thường thiệt hại: Bên có lỗi trong việc dẫn đến hợp đồng bị hủy bỏ phải bồi thường thiệt hại cho bên kia.

Lời Khuyên

Soạn thảo hợp đồng cẩn thận: Luôn quy định rõ các trường hợp được coi là vi phạm nghiêm trọng và chế tài đi kèm, bao gồm cả quyền hủy bỏ hợp đồng.
Thông báo rõ ràng: Khi muốn hủy bỏ hợp đồng, bạn phải thông báo ngay cho bên kia biết. Việc im lặng có thể khiến bạn mất đi quyền lợi của mình.
Thu thập bằng chứng: Luôn lưu giữ các tài liệu, hình ảnh, email, tin nhắn… liên quan đến việc vi phạm của đối tác để làm bằng chứng.
Tìm đến luật sư: Nếu tranh chấp phức tạp, việc tham vấn ý kiến của luật sư là vô cùng cần thiết để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của bạn được bảo vệ một cách tốt nhất.

Hủy bỏ hợp đồng là một giải pháp cuối cùng khi quyền lợi bị xâm phạm nghiêm trọng. Hiểu rõ các quy định của pháp luật sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn và bảo vệ mình một cách hiệu quả.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp