Hiểu Rõ Trách Nhiệm Pháp Lý Của Người Gây Tai Nạn Giao Thông

Tai nạn giao thông là điều không ai mong muốn, nhưng lại có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Khi sự cố xảy ra, người gây tai nạn không chỉ đối mặt với những tổn thất về tài sản, sức khỏe mà còn phải gánh vác những trách nhiệm pháp lý nặng nề. Việc hiểu rõ các loại trách nhiệm này không chỉ giúp người trong cuộc xử lý vụ việc đúng đắn mà còn là lời nhắc nhở cho tất cả mọi người khi tham gia giao thông. Vậy khi một vụ tai nạn giao thông xảy ra, người gây ra tai nạn sẽ phải đối mặt với những trách nhiệm gì? Theo quy định của pháp luật Việt Nam, trách nhiệm của họ được chia thành ba loại chính: Trách nhiệm dân sự, Xử phạt hành chính và Trách nhiệm hình sự, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vụ việc.

1. Trách Nhiệm Dân Sự: Bồi Thường Thiệt Hại

Đây là trách nhiệm đầu tiên và gần như luôn phát sinh sau một vụ tai nạn, bất kể có lỗi hay không có lỗi. Mục đích của trách nhiệm dân sự là khắc phục hậu quả, bù đắp những tổn thất về vật chất và tinh thần cho người bị hại.

Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, người gây tai nạn phải bồi thường các thiệt hại sau:

Thiệt hại về tài sản: Bao gồm chi phí sửa chữa, thay thế phương tiện, hoặc giá trị của các tài sản khác bị hư hỏng, mất mát.
Thiệt hại về sức khỏe:
- Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút.
- Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại. Nếu người bị thiệt hại không có thu nhập ổn định thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại.
- Chi phí cho người chăm sóc trong thời gian điều trị.
Thiệt hại về tính mạng (nếu có người tử vong):
- Chi phí hợp lý cho việc mai táng.
- Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng (con chưa thành niên, cha mẹ già yếu…).
Bồi thường tổn thất về tinh thần: Ngoài các khoản bồi thường vật chất, người gây tai nạn còn phải bồi thường một khoản tiền để bù đắp tổn thất về tinh thần cho nạn nhân hoặc người thân của họ. Mức bồi thường này do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì tòa án sẽ quyết định nhưng không vượt quá mức luật định.

Lưu ý quan trọng: Ngay cả trong trường hợp người điều khiển phương tiện giao thông không có lỗi mà tai nạn vẫn xảy ra (ví dụ do sự kiện bất khả kháng), chủ sở hữu phương tiện (nguồn nguy hiểm cao độ) vẫn phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ khi có thỏa thuận khác.

2. Xử Phạt Vi Phạm Hành Chính

Nếu hành vi vi phạm quy tắc giao thông đường bộ gây ra tai nạn nhưng chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự, người gây tai nạn sẽ bị xử phạt hành chính.

Các mức phạt được quy định cụ thể trong Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP). Các lỗi thường gặp dẫn đến tai nạn bao gồm:

Không chú ý quan sát, không giữ khoảng cách an toàn.
Vượt đèn đỏ, đi sai làn đường, phần đường.
Vi phạm quy định về tốc độ.
Có nồng độ cồn hoặc chất ma túy trong cơ thể.

Ngoài hình thức phạt tiền, người vi phạm còn có thể bị áp dụng các hình phạt bổ sung như tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe có thời hạn.

3. Trách Nhiệm Hình Sự: Khi Sai Lầm Phải Trả Giá Bằng Tự Do

Đây là mức trách nhiệm pháp lý cao nhất, được áp dụng khi vụ tai nạn gây ra hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản. Người gây tai nạn có thể bị khởi tố về “Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

Các dấu hiệu để truy cứu trách nhiệm hình sự bao gồm:

Làm chết 01 người trở lên.
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên.
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%.
Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng trở lên.

Khung hình phạt cho tội danh này rất nghiêm khắc, có thể là phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù từ 01 năm đến 15 năm, tùy thuộc vào các tình tiết tăng nặng như:

Gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm.
Không cứu giúp người bị nạn.
Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, hoặc có sử dụng chất ma túy.
Gây tai nạn làm chết nhiều người hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Lời kết

Tham gia giao thông là một hành trình đòi hỏi sự cẩn trọng và ý thức trách nhiệm cao độ. Một phút lơ là có thể gây ra những hậu quả đau lòng, không chỉ cho nạn nhân mà còn cho chính bản thân và gia đình người gây tai nạn. Hiểu rõ các quy định pháp luật không phải để lo sợ, mà là để mỗi chúng ta tự ý thức được ranh giới của sự an toàn, lái xe một cách văn minh và có trách nhiệm, để mỗi con đường đều là một hành trình bình an.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.