Một trong những nỗi lo lớn nhất của các giám đốc, tổng giám đốc là: “Nếu công ty nợ thuế, tôi có phải dùng tài sản cá nhân để trả không?” Đây là một câu hỏi quan trọng, bởi ranh giới giữa trách nhiệm của doanh nghiệp và trách nhiệm cá nhân của người quản lý đôi khi rất mong manh.

Bài viết này sẽ làm rõ trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật khi công ty rơi vào tình trạng nợ thuế, giúp bạn hiểu đúng và tránh những rủi ro pháp lý không đáng có.

Nguyên Tắc Cơ Bản: Công Ty Là Pháp Nhân Độc Lập

Đầu tiên và quan trọng nhất, cần khẳng định rằng: Theo pháp luật Việt Nam, công ty (TNHH, Cổ phần) là một pháp nhân độc lập, có tài sản riêng và tự chịu trách nhiệm về các khoản nợ của mình bằng chính tài sản đó.

Điều này có nghĩa là, về nguyên tắc, người đại diện theo pháp luật không có nghĩa vụ dùng tài sản cá nhân của mình để trả các khoản nợ của công ty, bao gồm cả nợ thuế. Trách nhiệm trả nợ thuộc về công ty.

Tuy nhiên, đừng vội mừng. Việc không phải trả nợ bằng tiền túi không có nghĩa là người đại diện theo pháp luật vô can. Họ phải đối mặt với những chế tài và trách nhiệm pháp lý khác, đôi khi còn nặng nề hơn.

Vậy, Người Đại Diện Theo Pháp Luật Chịu Trách Nhiệm Gì?

Với tư cách là người đứng đầu, điều hành mọi hoạt động của doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật phải chịu trách nhiệm hoàn thành nghĩa vụ thuế của công ty trước nhà nước. Nếu không thực hiện đúng và đủ, họ sẽ đối mặt với các rủi ro sau:

1. Bị Tạm Hoãn Xuất Cảnh

Đây là biện pháp cưỡng chế phổ biến và ảnh hưởng trực tiếp nhất. Theo Luật Quản lý thuế 2019, cơ quan thuế có quyền yêu cầu cơ quan quản lý xuất nhập cảnh tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế.

Nói một cách đơn giản, nếu công ty bạn nợ thuế và bị áp dụng biện pháp cưỡng chế, bạn sẽ không thể đi nước ngoài cho đến khi khoản nợ được thanh toán xong.

2. Bị Xử Phạt Vi Phạm Hành Chính Cá Nhân

Trong một số trường hợp, người đại diện có thể bị xử phạt hành chính với tư cách cá nhân nếu có các hành vi vi phạm liên quan đến thủ tục thuế, ví dụ như:

Chậm nộp hồ sơ đăng ký thuế.
Khai sai, khai không đầy đủ các nội dung trong hồ sơ thuế.

Mặc dù khoản nợ thuế chính vẫn là của công ty, các khoản phạt này sẽ nhắm trực tiếp vào cá nhân người đại diện.

3. Chịu Trách Nhiệm Liên Đới (Trong Trường Hợp Đặc Biệt)

Trong một số ít trường hợp, nếu có bằng chứng cho thấy người đại diện theo pháp luật đã có hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn để chuyển tài sản của công ty ra ngoài nhằm trốn tránh nghĩa vụ thuế, họ có thể phải chịu trách nhiệm liên đới đối với khoản nợ đó. Tuy nhiên, việc chứng minh điều này khá phức tạp.

4. Rủi Ro Bị Truy Cứu Trách Nhiệm Hình Sự

Đây là mức độ rủi ro cao nhất. Nếu hành vi nợ thuế có đủ yếu tố cấu thành Tội trốn thuế theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015, người đại diện theo pháp luật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Các hành vi có thể bị xem là trốn thuế bao gồm:

Không nộp hồ sơ đăng ký thuế, không nộp hồ sơ khai thuế.
Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, chi phí.
Lập sai sổ sách kế toán, gây thiếu số tiền thuế phải nộp.

Hình phạt cho tội này có thể là phạt tiền, phạt tù từ 03 tháng đến 07 năm, đồng thời có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 đến 05 năm.

Lời Khuyên Dành Cho Người Đại Diện Theo Pháp Luật

Để bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro pháp lý không đáng có, người đại diện theo pháp luật cần:

Nắm vững quy định: Hiểu rõ các nghĩa vụ về thuế mà doanh nghiệp phải tuân thủ.
Giám sát chặt chẽ: Xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ, đặc biệt là bộ phận kế toán, để đảm bảo việc kê khai và nộp thuế được thực hiện đúng hạn, chính xác.
Chủ động làm việc với cơ quan thuế: Khi công ty gặp khó khăn về tài chính, hãy chủ động làm văn bản xin gia hạn nộp thuế hoặc nộp dần tiền thuế thay vì im lặng để nợ kéo dài.
Lưu trữ hồ sơ đầy đủ: Mọi sổ sách, chứng từ kế toán, tờ khai thuế phải được lưu trữ cẩn thận để làm bằng chứng khi cần thiết.

Kết lại, dù không phải trực tiếp dùng tài sản cá nhân trả nợ thuế cho công ty, trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật là vô cùng lớn. Họ là người “đứng mũi chịu sào” trước pháp luật về nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp. Do đó, sự cẩn trọng và tuân thủ pháp luật luôn là ưu tiên hàng đầu.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp