Khi một cuộc hôn nhân đi đến hồi kết, câu hỏi day dứt và quan trọng nhất luôn là: “Ai sẽ là người nuôi con?”. Nhiều người thường mang trong mình một nỗi lo sợ vô hình: Liệu có phải cứ ai kiếm được nhiều tiền hơn thì sẽ giành được quyền nuôi con? Liệu kinh tế eo hẹp có khiến mình mất đi đứa con yêu dấu?
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ, dưới góc độ pháp luật và thực tiễn, thu nhập chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh toàn cảnh. Tòa án sẽ nhìn vào đâu để đưa ra quyết định quan trọng này?
Mục Lục
Nguyên Tắc Vàng: “Lợi Ích Tốt Nhất Của Con” Là Kim Chỉ Nam
Trước hết, hãy ghi nhớ nguyên tắc cốt lõi và bao trùm nhất mà pháp luật Việt Nam luôn hướng tới: Quyền lợi về mọi mặt của con.
Điều này được quy định rõ tại Khoản 2, Điều 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014. Tòa án sẽ không nhìn vào việc ai giàu hơn, ai có địa vị cao hơn, mà sẽ cân nhắc một cách toàn diện để xem ai có thể mang lại môi trường sống và phát triển tốt nhất cho đứa trẻ về cả thể chất, tinh thần, đạo đức và học tập.
Vậy, “lợi ích tốt nhất” này bao gồm những tiêu chí cụ thể nào?
1. Điều Kiện Trông Nom, Chăm Sóc, Giáo Dục Trực Tiếp
Đây chính là yếu-tố-quan-trọng-nhất. Tòa án sẽ xem xét:
- Ai là người trực tiếp chăm sóc con hàng ngày? Ai là người lo cho con từng bữa ăn, giấc ngủ, tắm rửa, đưa đón con đi học, dạy con học bài, ở bên khi con ốm?
- Ai là người gần gũi và thấu hiểu con hơn? Đứa trẻ thường tìm đến ai khi vui, khi buồn, khi cần tâm sự? Mối liên kết tình cảm này có trọng lượng rất lớn.
- Đạo đức, lối sống của cha mẹ: Cha hoặc mẹ có lối sống lành mạnh không? Có vướng vào các tệ nạn xã hội như cờ bạc, nghiện ngập, có hành vi bạo lực hay không? Một người dù rất giàu nhưng có lối sống không tốt sẽ khó có thể được Tòa án tin tưởng giao con.
- Thời gian dành cho con: Một người có thu nhập “khủng” nhưng công việc bận rộn đến mức đi sớm về khuya, không có thời gian cho con, thì cũng khó được đánh giá cao hơn người có thu nhập ổn định nhưng luôn có mặt trong các cột mốc quan trọng của con.
Ví dụ minh họa 1: Anh A là giám đốc một công ty, thu nhập 100 triệu/tháng nhưng thường xuyên đi công tác, về nhà muộn và ít có thời gian chơi với con. Chị B là nhân viên văn phòng, thu nhập 15 triệu/tháng nhưng luôn về nhà lúc 5 giờ chiều, đưa đón con đi học, dạy con học và chăm sóc con khi ốm.
Khả năng cao: Tòa án sẽ giao con cho chị B, bởi chị có điều kiện trực tiếp chăm sóc và gần gũi con tốt hơn hẳn. Anh A vẫn có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con hàng tháng.
2. Điều Kiện Về Vật Chất (Nhưng Không Phải Là “Ai Giàu Hơn”)
Nhiều người hiểu lầm rằng đây là cuộc chiến về tài chính. Thực tế, Tòa án chỉ xem xét yếu tố này ở mức “đủ điều kiện” để đảm bảo cuộc sống tối thiểu và ổn định cho con.
Các điều kiện đó bao gồm:
- Có thu nhập ổn định (không cần quá cao nhưng phải đảm bảo).
- Có chỗ ở ổn định, hợp vệ sinh, an toàn cho trẻ.
Tòa án sẽ không so sánh căn biệt thự với một căn chung cư nhỏ, mà sẽ xem xét nơi nào mang lại sự ổn định và môi trường sống an toàn, quen thuộc hơn cho đứa trẻ. Việc xáo trộn môi trường sống (chuyển nhà, chuyển trường) một cách đột ngột cũng là điều Tòa án sẽ cân nhắc để hạn chế ảnh hưởng tâm lý của trẻ.
Ví dụ minh họa 2: Cả anh C và chị D đều yêu thương con. Nhưng sau ly hôn, anh C có công việc và nhà cửa ổn định. Chị D chưa tìm được việc làm, phải ở nhà thuê và nơi ở không cố định.
Trong trường hợp này: Điều kiện vật chất lại trở thành yếu tố quan trọng. Tòa án có thể tạm thời giao con cho anh C để đảm bảo con không bị xáo trộn cuộc sống. Chị D sau khi ổn định công việc và cuộc sống vẫn có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con.
3. Nguyện Vọng Của Con (Từ Đủ 7 Tuổi Trở Lên)
Đây là một quy định rất nhân văn của pháp luật Việt Nam. Theo Khoản 2, Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, khi xem xét giao con cho ai, Tòa án bắt buộc phải lấy ý kiến của con từ đủ 07 tuổi trở lên.
Tòa án sẽ hỏi con muốn ở với ai một cách khéo léo, tế nhị, trong môi trường không có áp lực từ cả cha và mẹ. Mặc dù nguyện vọng của con không phải là yếu tố quyết định duy nhất, nhưng nó có sức nặng rất lớn và là một trong những căn cứ quan trọng hàng đầu để Tòa án đưa ra phán quyết cuối cùng.
Quy Định Đặc Biệt: Con Dưới 36 Tháng Tuổi
Luật pháp có một quy định ưu tiên đặc biệt tại Khoản 3, Điều 81: Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.
Đây là quy định dựa trên các nghiên cứu về tâm sinh lý, công nhận vai trò và sự gắn kết không thể thay thế của người mẹ đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Lời Kết
Như vậy, có thể thấy thu nhập cao không phải là “tấm vé vàng” để giành quyền nuôi con. Hành trình chứng minh mình là người cha, người mẹ tốt nhất không nằm ở những con số trong tài khoản ngân hàng, mà nằm ở thời gian, tình yêu thương, sự quan tâm và môi trường sống ổn định mà bạn có thể mang lại cho con.
Thay vì biến cuộc chiến ly hôn thành cuộc chiến tiền bạc, hãy tập trung thể hiện trách nhiệm và khả năng chăm sóc của mình. Đó mới chính là điều Tòa án tìm kiếm và là điều tốt nhất bạn có thể làm cho tương lai của con mình.
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.
Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.
Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Thanh Sơn, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.
Bài viết liên quan: