Những đại gia nộp khắc phục nghìn tỷ mong được giảm án

Nộp “nghìn tỷ” để giảm án: Thực trạng và những ví dụ “điển hình” ở Việt Nam

Bạn có thể đã đọc hoặc nghe đâu đó về việc những “đại gia” từng gây chấn động dư luận lại chủ động nộp hàng nghìn tỷ đồng khắc phục hậu quả sai phạm. Điều này khiến nhiều người thắc mắc: Liệu việc nộp tiền có thực sự giúp họ được giảm án hay chỉ là động thái “mua” sự khoan hồng của pháp luật? Hãy cùng tôi đi sâu vào vấn đề này qua những ví dụ thực tế và quy định pháp luật hiện hành nhé.

Xu hướng “nộp tiền” để giảm án và những trường hợp nổi bật

Trong những năm gần đây, một xu hướng đáng chú ý đã xuất hiện trong các đại án kinh tế, tham nhũng ở Việt Nam: việc thu hồi tài sản được xác định là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu. Điều này không chỉ giúp Nhà nước thu hồi lại tài sản thất thoát mà còn tạo điều kiện cho người sai phạm khắc phục hậu quả, từ đó có cơ hội nhận được sự khoan hồng của pháp luật.

Bạn có thể thấy rõ điều này qua các trường hợp sau:

• Ông Trịnh Văn Quyết (cựu Chủ tịch FLC): Trước phiên phúc thẩm 12 ngày, vợ ông Quyết đã nộp thêm 1.400 tỷ đồng, nâng tổng số tiền khắc phục lên gần 2.500 tỷ đồng, thậm chí vượt 10 tỷ so với nghĩa vụ dân sự được yêu cầu. Ông Quyết cùng hai em gái đang kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt sơ thẩm (ông Quyết 21 năm tù về tội Thao túng thị trường chứng khoán và Lừa đảo chiếm đoạt tài sản). Ông Quyết từng bày tỏ “đau đáu tìm cách khắc phục hậu quả” và mong được khoan hồng để sớm được trở về.

  

• Ông Đỗ Anh Dũng (Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh): Bị cáo buộc chủ mưu lừa đảo hơn 8.600 tỷ đồng. Tuy nhiên, toàn bộ số tiền này đã được Tân Hoàng Minh nộp khắc phục đầy đủ ngay trong giai đoạn điều tra. Tòa án đã ghi nhận đây là tình tiết giảm nhẹ đặc biệt, giúp ông Dũng và 15 bị cáo khác nhận mức án dưới khung thấp nhất. Tại phiên phúc thẩm, ông Dũng còn được giảm thêm một năm tù và sau đó có tên trong danh sách đặc xá.

  

• Bà Trương Mỹ Lan (Tập đoàn Vạn Thịnh Phát): Dù không trực tiếp nộp hàng nghìn tỷ, bà Lan vẫn được giảm án chung thân xuống 30 năm tù ở giai đoạn 2 của vụ án. Tòa án ghi nhận bà có nhiều tình tiết giảm nhẹ mới và “có khả năng khắc phục thiệt hại rất lớn”. Cụ thể, đã thu hồi hơn 8.600 tỷ đồng từ giai đoạn một và có khả năng thu hồi thêm 15.000 tỷ đồng trong thời gian tới. Tổng cộng, bà Lan bị buộc bồi thường hơn 700.000 tỷ đồng.

  

• Ông Dương Tấn Trước (CEO Công ty Tường Việt): Ông được giảm 5 năm tù (từ 11 năm xuống 6 năm) vì đã nộp 3.000 tỷ đồng – toàn bộ tiền khắc phục hậu quả và hoàn trả cho bà Lan số tiền không liên quan.

• Ông Nguyễn Cao Trí: Được giảm 2 năm tù (từ 8 năm xuống 6 năm) do đã khắc phục toàn bộ nghĩa vụ dân sự, nộp lại 1.000 tỷ đồng.

• Ông Nguyễn Bắc Son (cựu Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông): Bị đề nghị án tử hình vì nhận hối lộ hơn 66 tỷ đồng trong vụ MobiFone mua AVG. Một ngày trước khi tòa tuyên án, gia đình ông đã nộp nốt 45 tỷ đồng còn lại và ông được tuyên án chung thân.

• Ông Nguyễn Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Y tế): Bị xác định nhận hối lộ tới 42,6 tỷ đồng trong vụ chuyến bay giải cứu. Dù Viện kiểm sát đề nghị án tử hình, nhưng do ông đã nộp 42,2 tỷ đồng khắc phục hậu quả, ông được tuyên tù chung thân.

Quy định pháp luật và quan điểm chuyên gia

Vậy pháp luật nói gì về việc này? Theo Điều 51 Bộ luật Hình sự năm 2015, “người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả” được coi là một trong những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.

Đặc biệt, với những tội nghiêm trọng như Tham ô tài sản hay Nhận hối lộ, Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 còn quy định: Người bị kết án tử hình có thể không bị thi hành án nếu chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản phạm tội và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng hoặc lập công lớn.

Luật sư Trịnh Văn Tuyến, một chuyên gia trong lĩnh vực này, đánh giá rằng việc khắc phục hậu quả có ý nghĩa rất quan trọng trong việc quyết định hình phạt, đặc biệt trong các vụ án kinh tế, tham nhũng lớn. Ông nhấn mạnh: “Mục tiêu cao nhất của việc xử lý tội phạm kinh tế – tham nhũng là khôi phục lại tài sản công, chứ không chỉ là trừng trị.”

Theo luật sư, chính sách ưu tiên thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế mang lại lợi ích cho cả người phạm tội (mong muốn được nhẹ tội) và cho Nhà nước (thu hồi được tài sản).

Tuy nhiên, bạn cũng cần hiểu rằng việc nộp tiền không tự động đồng nghĩa với việc được giảm án một cách “mặc định”. Số tiền người phạm tội nộp lại phải tương xứng với số tiền chiếm đoạt và cần kết hợp với các yếu tố khác như thái độ khai báo, nhân thân, vai trò trong vụ án. Luật sư Tuyến phân tích: “Không có chuyện chiếm đoạt nghìn tỷ rồi nộp lại vài tỷ cũng được giảm án tù.”

Kết luận

Qua những ví dụ trên, có thể thấy rõ chính sách pháp luật của Việt Nam đang hướng tới việc khuyến khích người phạm tội khắc phục hậu quả để thu hồi tối đa tài sản cho Nhà nước và xã hội. Đây là một chính sách vừa nhân đạo, vừa nghiêm khắc, thể hiện sự kết hợp giữa mục tiêu trừng trị và mục tiêu phục hồi, đảm bảo công lý được thực thi một cách hiệu quả nhất.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hồng Hải, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Thanh Sơn, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128  hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.