‘Nhiều cán bộ đăng kiểm trục lợi chính sách, hưởng số tiền rất lớn’

Ngày 28/3, tại họp báo quý 1, trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết Cục Cảnh sát hình sự và 32 địa phương đã khởi tố 64 vụ án, 506 bị can về 7 tội danh.

Với cáo buộc “trục lợi chính sách để hưởng lợi”, nhà chức trách cho rằng từ năm 2018 đến 2022, các nghi phạm đã cấu kết với 73 công ty thiết kế, cải tạo có trụ sở ở 18 tỉnh thành để kiểm định gần 40.000 xe cơ giới. Trong số này nhiều xe không đủ điều kiện nhưng vẫn được cấp giấy phép. Việc này khiến các phương tiện không đạt điều kiện nhưng vẫn được kiểm định, làm tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông, gây nguy hiểm cho xã hội.

Bộ Công an cho rằng công tác quản lý nhà nước về đăng kiểm cũng buông lỏng trong quy hoạch dẫn đến mất cân đối giữa số lượng trung tâm đăng kiểm và lượng xe cơ giới. Vì lợi nhuận cao, trung tâm đăng kiểm “mọc lên như nấm”. Từ đó, nhiều trung tâm không có khách nên cạnh tranh bằng cách “hạ giá, nhận hối lộ để làm thủ tục nhanh”.

Hơn nữa, Cục Đăng kiểm Việt Nam vừa làm nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đăng kiểm vừa quản lý nên dễ dẫn đến tiêu cực.

Trước việc ùn tắc ở các trung tâm đăng kiểm gây bất tiện cho người dân, trung tướng Xô giải thích theo quy định đăng kiểm phải thực hiện 5 công đoạn với 55 hạng mục. Tuy nhiên, trước đây đăng kiểm viên chỉ kiểm tra một vài công đoạn rồi “lấy tiền là xong”.

“Hiện phải làm đủ quy trình với 55 hạng mục nên ùn tắc là điều không tránh khỏi”, ông Xô nói. Hiện trước mắt, một số cán bộ đăng kiểm của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an đã được điều động đến hỗ trợ giải quyết việc ùn ứ ở các trung tâm đăng kiểm do thiếu nhân lực.

Việc điều tra trên diện rộng các trung tâm đăng kiểm bắt đầu từ tháng 12/2022 khi Công an TP HCM khám xét hàng loạt trung tâm đăng kiểm ở ven Sài Gòn và các tỉnh miền Tây. Ngày 18/12/2022, 18 người đầu tiên bị khởi tố để điều tra về tội Đưa, Nhận, Môi giới hối lộ và Giả mạo trong công tác.

Từ đây, Công an TP HCM điều tra hơn 15 trung tâm đăng kiểm, khởi tố hơn 80 người, trong đó có hai cựu cục trưởng Đăng kiểm Việt Nam là Đặng Việt Hà và Trần Kỳ Hình.

Công an Hà Nội, Bắc Giang, Bắc Ninh và hàng loạt tỉnh, thành trên cả nước sau đó cùng vào cuộc với các vụ án riêng, khởi tố hàng trăm đăng kiểm viên. Có đợt, trong cùng một ngày, hàng chục trung tâm bị khám xét. Chỉ trong tháng đầu tiên, công an các địa phương đã khám xét 32 trung tâm, khởi tố 248 bị can. Con số này tăng gấp đôi trong tháng tiếp theo.

Nhà chức trách đánh giá “thủ đoạn nhận hối lộ” của các trung tâm đăng kiểm khá giống nhau. Theo đó, với xe không có lỗi, đăng kiểm viên sẽ gợi ý chi tiền bồi dưỡng từ 50.000 đến 200.000 đồng. Chủ phương tiện nếu không tham gia “luật chơi” sẽ bị tìm mọi cách để gây khó dễ, kéo dài thời gian đăng kiểm.

Với phương tiện có lỗi như xe thiếu dây đai ghế sau, thiếu búa phá cửa, thiếu gạt mưa, đổi màu sơn, hỏng một đèn phanh, lốp mòn,.. đăng kiểm viên yêu cầu đưa thêm từ 100.000 trở lên, tuỳ theo lỗi. Chủ xe không đồng ý chi sẽ phải đưa phương tiện về sửa chữa, đạt yêu cầu thì quay lại đăng kiểm.