Đại án Z Holding: Bài học cảnh tỉnh về rủi ro pháp lý từ “sổ sách kép” và quy trình sản xuất thực phẩm

Ngày 17/12 vừa qua, Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) Tối cao đã chính thức ban hành cáo trạng truy tố Chủ tịch Z Holding – Hoàng Quang Thịnh cùng 17 đồng phạm. Vụ án này đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận và giới kinh doanh không chỉ bởi quy mô doanh thu hàng nghìn tỷ đồng mà còn bởi tính chất tổ chức tinh vi của các hành vi phạm tội.

Dưới góc độ pháp lý, vụ án Z Holding là một ví dụ điển hình về sự chồng chéo của ba tội danh kinh tế nghiêm trọng nhất hiện nay: Sản xuất, buôn bán hàng giả; Vi phạm quy định về kế toán và Rửa tiền.

1. Quy mô trục lợi từ niềm tin người tiêu dùng: Sản xuất hàng giả là thực phẩm

Theo cáo trạng, từ năm 2023 đến tháng 5/2025, các bị can đã chỉ đạo sản xuất và tung ra thị trường 26 loại sản phẩm (chủ yếu là sữa và thực phẩm bổ sung như HIUP, HIUP GOLD, HIUP 27…) với doanh thu lên tới 2.436 tỷ đồng.

Điểm đáng chú ý về mặt pháp lý ở đây là hành vi “gian lận thương mại” đã chuyển hóa thành “sản xuất hàng giả”. Cụ thể, nhóm đối tượng đã:

• Chủ động thay đổi công thức: Xây dựng công thức sản xuất thực tế không đúng với hồ sơ tự công bố.

• Mục đích trục lợi: Cắt giảm, thay thế nguyên liệu để giảm chi phí đầu vào, tối đa hóa lợi nhuận bất chấp chất lượng sản phẩm.

• Tổ chức bài bản: Sử dụng Công ty Nature Made làm “công xưởng” sản xuất, sau đó phân phối qua mạng lưới chằng chịt gồm 27 hệ thống bán hàng và 208 nhóm kinh doanh.

Hành vi này không chỉ vi phạm Luật An toàn thực phẩm mà còn cấu thành tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm với tình tiết định khung tăng nặng do thu lợi bất chính đặc biệt lớn (hơn 150 tỷ đồng).

2. “Tử huyệt” của doanh nghiệp: Hệ thống sổ sách kép và trốn thuế

Một trong những sai phạm phổ biến nhưng để lại hậu quả nặng nề nhất trong vụ án này là hành vi Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.

Cáo trạng chỉ ra rằng Z Holding đã vận hành song song 02 hệ thống sổ sách kế toán:

• Sổ sách nội bộ: Ghi nhận doanh thu thực tế khổng lồ hơn 7.825 tỷ đồng.

• Sổ sách báo cáo thuế: Chỉ kê khai con số khiêm tốn hơn 1.148 tỷ đồng.

Sự chênh lệch khủng khiếp này nhằm mục đích che giấu doanh thu để trốn tránh nghĩa vụ với ngân sách nhà nước. Cơ quan chức năng xác định hành vi này đã gây thiệt hại (thất thu thuế) hơn 1.633 tỷ đồng.

Đây là lời cảnh báo đanh thép cho các doanh nghiệp đang sử dụng chiêu bài “hai sổ” để tối ưu hóa thuế. Khi cơ quan điều tra vào cuộc, toàn bộ dữ liệu nội bộ sẽ là bằng chứng không thể chối cãi, và trách nhiệm hình sự sẽ không chỉ dừng lại ở người đứng đầu (Chủ tịch, Giám đốc) mà còn liên đới trực tiếp đến bộ phận Tài chính – Kế toán (như trong vụ án này, cả Phó Tổng Giám đốc tài chính, Trưởng phòng kế toán, Trưởng nhóm kế toán thuế đều bị truy tố).

3. Dòng tiền bẩn và tội danh Rửa tiền

Không chỉ dừng lại ở việc kiếm tiền bất chính, nhóm bị can còn thực hiện các hành vi nhằm che giấu nguồn gốc số tiền này, cấu thành tội Rửa tiền.

Cụ thể, số tiền hưởng lợi (riêng ông Thịnh là 63 tỷ, các đồng phạm khác hàng chục tỷ đồng) đã được “phù phép” thông qua:

• Lập các quỹ đầu tư danh nghĩa.

• Thực hiện các giao dịch mua bán bất động sản, cổ phần.

• Luân chuyển dòng tiền qua nhiều tài khoản cá nhân và pháp nhân khác nhau.

Việc VKSND truy tố tội danh này cho thấy quyết tâm của cơ quan tố tụng trong việc truy nguyên dòng tiền, đảm bảo nguyên tắc “tiền bẩn không thể thành tài sản sạch”.

4. Lời kết

Vụ án Z Holding với 18 bị can sắp bị đưa ra xét xử tại TAND TP. Hà Nội là một bài học đắt giá. Nó cho thấy ranh giới mong manh giữa “tối ưu lợi nhuận” và “vi phạm pháp luật”. Đối với các chủ doanh nghiệp, việc tuân thủ quy định về công bố chất lượng sản phẩm và minh bạch tài chính kế toán không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là tấm khiên bảo vệ sự tồn vong của chính doanh nghiệp mình.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128  hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.