Một trong những nguyên tắc cơ bản của pháp luật đất đai là Nhà nước chỉ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) cho thửa đất có nguồn gốc rõ ràng và không có tranh chấp. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều trường hợp tranh chấp phát sinh đúng vào thời điểm người sử dụng đất đang làm thủ tục xin cấp Sổ đỏ, gây ra nhiều vướng mắc.

Vậy pháp luật quy định thế nào về vấn đề này? Liệu có trường hợp ngoại lệ nào cho phép cấp Sổ đỏ khi đất đang tranh chấp không? Bài viết này sẽ phân tích rõ.

Nguyên tắc “bất biến”: Đất có tranh chấp sẽ không được cấp Sổ đỏ

Khoản 1 Điều 101 Luật Đất đai 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành đều quy định rất rõ một trong những điều kiện tiên quyết để được cấp Sổ đỏ là “đất không có tranh chấp”.

Điều này được hiểu là tại thời điểm cơ quan nhà nước xem xét hồ sơ, thửa đất đó không có đơn thư khiếu nại, tố cáo, hoặc tranh chấp về ranh giới, quyền sử dụng đất đang được bất kỳ cơ quan nào thụ lý giải quyết (như UBND cấp xã, Tòa án nhân dân…).

Tại sao lại có quy định này?

Đảm bảo sự ổn định: Việc cấp Sổ đỏ là sự công nhận chính thức của Nhà nước về quyền sử dụng đất. Nếu cấp Sổ đỏ cho đất đang tranh chấp, điều này có thể làm tình hình phức tạp hơn, hợp thức hóa cho một bên và tước đi quyền lợi của bên còn lại, gây mất ổn định xã hội.
Tránh sai sót trong quản lý: Cơ quan nhà nước cần xác định chính xác chủ sử dụng, diện tích, ranh giới trước khi cấp giấy chứng nhận. Tranh chấp khiến các thông tin này trở nên không rõ ràng, dẫn đến việc cấp Sổ đỏ có thể bị sai lệch.

Do đó, khi nhận được hồ sơ xin cấp Sổ đỏ mà có thông tin về việc thửa đất đang tranh chấp (thường là qua đơn ngăn chặn của bên liên quan), cơ quan đăng ký đất đai sẽ tạm dừng việc tiếp nhận hoặc xem xét hồ sơ cho đến khi tranh chấp được giải quyết xong bằng một bản án có hiệu lực của Tòa án hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Vậy, phải làm gì khi tranh chấp phát sinh trong quá trình xin cấp Sổ đỏ?

Khi bạn đang làm thủ tục xin cấp Sổ đỏ mà có người khác gửi đơn ngăn chặn vì cho rằng có tranh chấp, quy trình sẽ diễn ra như sau:

Cơ quan đăng ký đất đai tạm dừng thủ tục: Họ sẽ thông báo cho bạn và hướng dẫn các bên giải quyết tranh chấp.
Hòa giải tại UBND cấp xã: Đây là bước bắt buộc đầu tiên. Các bên sẽ được mời lên UBND xã/phường để tiến hành hòa giải.
Giải quyết tranh chấp:
- Nếu hòa giải thành: Các bên lập biên bản hòa giải thành có chữ ký và xác nhận của UBND xã. Biên bản này chính là cơ sở để bạn tiếp tục nộp hồ sơ xin cấp Sổ đỏ.
- Nếu hòa giải không thành: Các bên có quyền nộp đơn khởi kiện ra Tòa án nhân dân hoặc yêu cầu UBND cấp có thẩm quyền giải quyết (tùy trường hợp như đã phân tích ở bài viết trước).
Tiếp tục thủ tục sau khi có kết quả: Chỉ khi nào có bản án hoặc quyết định giải quyết tranh chấp đã có hiệu lực pháp luật, xác định rõ quyền sử dụng đất thuộc về ai, người đó mới có thể sử dụng bản án/quyết định này để nộp lại hồ sơ và tiếp tục thủ tục xin cấp Sổ đỏ.

Kết luận

Câu trả lời dứt khoát là: KHÔNG. Pháp luật Việt Nam không cho phép cấp Sổ đỏ cho thửa đất đang có tranh chấp. Đây là một quy định chặt chẽ để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của tất cả các bên liên quan và sự ổn định trong quản lý đất đai.

Nếu bạn rơi vào tình huống này, thay vì lo lắng về việc hồ sơ bị tạm dừng, hãy tập trung vào việc thu thập chứng cứ và tiến hành các thủ tục pháp lý cần thiết để giải quyết dứt điểm tranh chấp. Việc giải quyết thành công tranh chấp chính là “chìa khóa” để mở lại cánh cửa hoàn tất thủ tục xin cấp Sổ đỏ cho mảnh đất của mình.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp