Bản án nghiêm khắc cho tổ chức thu hồi nợ bằng thủ đoạn uy hiếp tinh thần

Ngày 29/7, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội đã chính thức tuyên án đối với 45 bị cáo trong vụ án Cưỡng đoạt tài sản có tổ chức, núp bóng hoạt động của các công ty thu hồi nợ. Bản án sơ thẩm đã áp dụng những mức phạt nghiêm khắc, trong đó Tổng giám đốc Trần Hồng Tiên nhận mức án cao nhất là 12 năm 6 tháng tù. Vụ án là một hồi chuông cảnh tỉnh về ranh giới mong manh giữa hoạt động thu hồi nợ hợp pháp và hành vi vi phạm pháp luật hình sự.

Nhận định của Hội đồng xét xử và các mức án cụ thể

Sau 9 ngày xét xử và nghị án, Hội đồng xét xử (HĐXX) đã đưa ra phán quyết xác định hành vi của các bị cáo là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội. Các bị cáo đã lợi dụng danh nghĩa công ty tài chính để thực hiện các hành vi đe dọa, khủng bố tinh thần một cách có hệ thống nhằm chiếm đoạt tài sản của người vay.

Căn cứ vào vai trò, vị trí và mức độ phạm tội của từng cá nhân trong tổ chức, HĐXX đã tuyên phạt:

• Bị cáo Trần Hồng Tiên, 51 tuổi, Tổng giám đốc: Giữ vai trò chủ mưu, điều hành và chỉ đạo toàn bộ hoạt động, bị tuyên phạt 12 năm 6 tháng tù.
• Các bị cáo là trưởng bộ phận, trưởng nhóm: Giữ vai trò tổ chức, đôn đốc, giám sát, chịu mức án từ 5 năm 6 tháng đến 11 năm tù.
• Các bị cáo là nhân viên thu hồi nợ: Là những người trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội, nhận mức án từ 30 tháng đến 5 năm tù, tùy thuộc vào số tiền đã chiếm đoạt.

Đáng chú ý, không có bất kỳ bị cáo nào được hưởng án treo, thể hiện quan điểm xử lý nghiêm minh của cơ quan tư pháp đối với loại tội phạm này.

Phân tích phương thức, thủ đoạn phạm tội

Theo cáo trạng và diễn biến phiên tòa, tổ chức tội phạm này do Lê Quốc Thống (47 tuổi, hiện đang bị truy nã) cầm đầu. Năm 2018, Thống đã mua lại hơn 238.000 khoản nợ xấu với tổng trị giá 3.500 tỷ đồng, sau đó thành lập 7 công ty để tiến hành thu hồi nợ.

Phương thức hoạt động của các công ty này đã vượt xa giới hạn của pháp luật về dịch vụ đòi nợ. Các bị cáo đã sử dụng các thủ đoạn mang tính chất “khủng bố tinh thần” một cách tinh vi và có tổ chức:

1. Sử dụng áp lực tâm lý liên tục: Dùng nhiều số điện thoại gọi điện, nhắn tin với tần suất cao, vào mọi thời điểm, không chỉ cho người vay mà còn cho cả người thân, đồng nghiệp, bạn bè của họ – những người không có nghĩa vụ trả nợ.
2. Xúc phạm danh dự, nhân phẩm: Nội dung các tin nhắn, cuộc gọi là những lời lẽ chửi bới, miệt thị. Nghiêm trọng hơn, các đối tượng còn cắt ghép hình ảnh của người vay và người thân vào các hình ảnh đồi trụy, sau đó phát tán nhằm hạ nhục, gây sức ép.
3. Đe dọa trực tiếp: Đưa ra những lời lẽ dọa dẫm, uy hiếp đến tính mạng, sức khỏe của các nạn nhân và gia đình họ.

Những hành vi này đã cấu thành đầy đủ các yếu tố của Tội Cưỡng đoạt tài sản theo quy định tại Điều 170 Bộ luật Hình sự 2015. Yếu tố cốt lõi là “đe dọa sẽ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản”.

Quan điểm bào chữa và lập luận của Tòa án

Tại phiên tòa, các bị cáo và luật sư bào chữa đã đưa ra một số luận điểm như: không nhận thức được hành vi của mình là vi phạm pháp luật do hạn chế về hiểu biết; các cấp lãnh đạo không chỉ đạo nhân viên thực hiện các hành vi trái pháp luật; một phần lỗi thuộc về phía người vay do không hợp tác, có lời lẽ khiêu khích.

Tuy nhiên, HĐXX đã bác bỏ các lập luận này. Việc tổ chức hoạt động có quy mô lớn, phân chia vai trò rõ ràng, áp đặt chỉ tiêu (KPI) về số tiền phải đòi được và áp dụng chế tài sa thải nếu không đạt chỉ tiêu cho thấy đây là một hoạt động có chủ đích, được tổ chức chặt chẽ. Lập luận “không biết” hoặc “hiểu biết hạn chế” không thể được xem là yếu tố miễn trừ trách nhiệm hình sự, đặc biệt khi hành vi đã gây ra hậu quả nghiêm trọng cho xã hội.

Những vấn đề pháp lý còn bỏ ngỏ

Vụ án đã khép lại giai đoạn sơ thẩm, nhưng vẫn còn một số vấn đề cần tiếp tục giải quyết:

• Đối tượng cầm đầu Lê Quốc Thống: Cơ quan điều tra đã ra quyết định truy nã và tách vụ án hình sự đối với Thống để xử lý sau khi bắt giữ được.
• Phạm vi thiệt hại: Mặc dù tổ chức này đã thu hồi được 571 tỷ đồng, nhưng cơ quan điều tra mới chỉ xác định được 26 bị hại với tổng số tiền bị cưỡng đoạt là 904 triệu đồng. Đối với những trường hợp còn lại, hồ sơ đã được tách và ủy thác cho công an các địa phương tiếp tục xác minh, làm rõ.

Vụ án Trần Hồng Tiên và đồng phạm là một bài học đắt giá về việc quản lý và giám sát hoạt động của các công ty cung cấp dịch vụ tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực thu hồi nợ. Bản án không chỉ mang tính răn đe đối với các bị cáo mà còn là lời cảnh báo cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào có ý định lợi dụng các kẽ hở pháp lý để thực hiện hành vi phạm tội, xâm phạm đến tài sản, danh dự và sự an toàn của công dân.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Thanh Sơn, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128  hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.