Nhiều khách hàng tìm đến chúng tôi trong tình trạng hồ sơ đầy đủ, chứng cứ rõ ràng, lẽ phải thuộc về họ 100%. Nhưng tôi buộc phải lắc đầu từ chối hoặc báo trước khả năng thua kiện là 99%. Lý do không phải vì họ sai, mà vì họ đã đến quá muộn. Trong pháp luật, có một khái niệm gọi là “Thời hiệu khởi kiện”. Nó giống như hạn sử dụng của một món hàng. Khi đã quá hạn, dù món hàng đó có giá trị đến đâu, Tòa án cũng không thể bảo vệ bạn được nữa.

1. Thời hiệu khởi kiện là gì? Tại sao lại có quy định “oái oăm” này?

Hiểu đơn giản, thời hiệu khởi kiện là khoảng thời gian mà pháp luật cho phép bạn nộp đơn yêu cầu Tòa án giải quyết vụ việc.

Nhiều người thắc mắc: “Tiền của tôi, đất của tôi thì mãi mãi là của tôi, bao giờ tôi kiện chẳng được?”.

Thực tế không phải vậy. Pháp luật quy định thời hiệu để đảm bảo các quan hệ xã hội ổn định. Không thể để một tranh chấp treo lơ lửng 10 năm, 20 năm khiến các bên không thể an tâm làm ăn. Nếu bạn không thực hiện quyền của mình trong thời gian quy định, pháp luật coi như bạn đã từ bỏ quyền đó.

2. Những “cái bẫy” thời gian 1 năm, 2 năm, 3 năm bạn cần khắc cốt ghi tâm

Tùy vào loại tranh chấp mà “hạn sử dụng” sẽ khác nhau. Dưới đây là những mốc thời gian “chết người” theo Bộ luật Dân sự 2015 và các luật liên quan mà bạn phải nhớ:

⏳ 03 NĂM: Đối với tranh chấp Hợp đồng & Bồi thường thiệt hại

Đây là mốc thời gian phổ biến nhất (Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015).

Ví dụ: Bạn cho bạn bè vay tiền, đối tác nợ tiền hàng, hoặc bị tai nạn yêu cầu bồi thường…
Quy định: Bạn có 03 năm kể từ ngày người kia vi phạm nghĩa vụ (không trả tiền đúng hạn) để khởi kiện.
Rủi ro: Sang đến ngày đầu tiên của năm thứ 4, nếu bên kia yêu cầu áp dụng thời hiệu, Tòa án sẽ đình chỉ vụ án. Bạn mất trắng số nợ.

⏳ 01 NĂM: Đối với tranh chấp Đất đai (Hành chính) & Lao động đặc thù

Đây là mốc thời gian rất ngắn, khách hàng của tôi thường xuyên bị trượt vỏ chuối ở mốc này.

Kiện Quyết định hành chính (Thu hồi đất, đền bù giải tỏa): Chỉ có 01 năm kể từ ngày nhận được quyết định (theo Luật Tố tụng Hành chính). Đừng nghĩ kiện Ủy ban thì bao giờ kiện cũng được!
Tranh chấp Lao động (Sa thải): Nếu bạn bị công ty sa thải trái luật, bạn chỉ có 01 năm để khởi kiện đòi bồi thường.

3. Bài học thực tế: Cái giá của sự “nể nang”

Tôi từng tiếp nhận vụ việc của anh H. (một chủ doanh nghiệp xây dựng). Anh H. thi công xong nhà xưởng cho đối tác, còn bị nợ lại 2 tỷ đồng.

Vì chỗ quen biết, đối tác cứ khất lần: “Thôi để sang năm anh trả, anh em với nhau đi đâu mà thiệt”.
Anh H. nể nang, không đòi gắt, cũng không gửi văn bản đòi nợ chính thức.
Đến năm thứ 4, khi kinh tế khó khăn, anh H. mới quyết định khởi kiện.
Kết quả: Bên đối tác thuê luật sư, và việc đầu tiên luật sư bên kia làm là gửi văn bản đề nghị Tòa án đình chỉ vụ án vì đã hết thời hiệu khởi kiện (quá 3 năm). Anh H. mất trắng 2 tỷ đồng chỉ vì sự cả nể.

4. Làm sao để “hồi sinh” thời hiệu sắp hết? (Bí kíp của Luật sư)

Nếu bạn đang mấp mé ở bờ vực hết thời hạn 3 năm, có những cách pháp lý để “tái tạo” lại thời hiệu (bắt đầu tính lại từ đầu), gọi là trường hợp “bắt đầu lại thời hiệu khởi kiện”:

Bên kia thừa nhận nghĩa vụ: Một tin nhắn xác nhận nợ, một biên bản đối chiếu công nợ, hoặc một email xin khất nợ… đều có giá trị vàng. Thời hiệu sẽ được tính lại từ ngày họ thừa nhận.
Bên kia thực hiện một phần nghĩa vụ: Dù họ chỉ trả bạn 1 triệu đồng trong số nợ 1 tỷ đồng, thời hiệu cũng sẽ được reset lại từ đầu.

5. Lời khuyên

Đừng để quyền lợi của mình bị “thiu” vì để quá lâu.

Rà soát ngay: Kiểm tra lại toàn bộ các khoản nợ, các hợp đồng chưa thanh lý, các quyết định thu hồi đất chưa thỏa đáng.
Hành động: Nếu thấy sắp hết thời hiệu (gần mốc 1 năm hoặc 3 năm), hãy gửi văn bản thông báo ngay lập tức hoặc nộp đơn khởi kiện để giữ chỗ.

Đừng chờ đến khi “nước đến chân mới nhảy”. Nếu bạn đang lo lắng hồ sơ của mình có bị quá hạn hay không, hãy liên hệ tôi để được “khám bệnh” pháp lý kịp thời.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.