Lừa bán căn hộ hai lần qua vi bằng, chiếm đoạt 1,5 tỷ đồng

Hà Nội – Viện kiểm sát cáo buộc Trần Thị Thơm đã lừa bán cùng một căn hộ cho hai người khác nhau chỉ cách nhau 3 ngày, sử dụng vi bằng để chiếm đoạt 1,5 tỷ đồng.

Thủ đoạn lừa đảo tinh vi

VKSND Hà Nội vừa truy tố Trần Thị Thơm (45 tuổi, quê Hà Giang) về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Đáng chú ý, bị can có tiền án 9 tháng tù về tội Trộm cắp tài sản do TAND quận Hai Bà Trưng tuyên phạt từ tháng 8/2022 nhưng chưa chấp hành.

Theo hồ sơ vụ án, tháng 6/2019, Thơm mua căn hộ chung cư 103m² tại khu đô thị Nam Thăng Long (nay thuộc phường Phú Thượng) với giá 5,3 tỷ đồng. Để thanh toán, bị can đã thế chấp căn hộ này tại ngân hàng và vay hơn 3,6 tỷ đồng.

Đến ngày 27/8/2020, Thơm chuyển nhượng căn hộ cho vợ chồng anh Chinh (ở Cầu Giấy) với giá 1,5 tỷ đồng. Theo thỏa thuận, vợ chồng anh Chinh sẽ chuyển khoản 800 triệu đồng và tiếp tục thanh toán khoản nợ ngân hàng còn lại. Ngày 6/9/2020, Thơm đã bàn giao căn hộ cho người mua.

Tuy nhiên, chỉ ba ngày sau đó (9/9/2020), Thơm tiếp tục thỏa thuận bán căn hộ này cho vợ chồng anh Đài (ở Khương Đình) mà không hề thông báo căn hộ đã có chủ mới.

Giấu thông tin, lập vi bằng chiếm đoạt tiền

Viện kiểm sát xác định, Thơm đã che giấu sự thật và chỉ nói với vợ chồng anh Đài rằng mình đã ký hợp đồng mua bán với chủ đầu tư, đã trả trước 30% giá trị (tương đương 1,5 tỷ đồng), căn hộ đang thế chấp ngân hàng và hiện cần tiền gấp nên muốn bán.

Sau khi vợ chồng anh Đài đồng ý mua, cùng ngày 9/9/2020, hai bên đến Văn phòng thừa phát lại quận Nam Từ Liêm để lập vi bằng với nội dung đặt cọc 1,5 tỷ đồng. Ngay lập tức, vợ chồng anh Đài đã chuyển khoản và trả tiền mặt đủ số tiền này cho Thơm.

Mọi chuyện chỉ phát giác khi ngày 21/9/2020, anh Chinh đến căn hộ và gặp vợ chồng anh Đài. Cả hai bên mới biết mình bị lừa. Do không liên lạc được với Thơm, họ đã cùng làm đơn tố giác.

Tại cơ quan điều tra, Thơm khai nhận do làm ăn thua lỗ nên phải bán căn hộ nhưng không báo ngân hàng. Tổng số tiền 2,3 tỷ đồng nhận được từ hai giao dịch (800 triệu từ vợ chồng anh Chinh và 1,5 tỷ từ vợ chồng anh Đài), bị can thừa nhận đã tiêu xài hết.

Cảnh báo rủi ro khi mua nhà qua vi bằng

Luật sư Trịnh Văn Tuyến (Văn phòng luật sư Giang Thanh) cho biết, nhiều người hiện nay vẫn nhầm lẫn rằng vi bằng có thể thay thế công chứng hoặc chứng thực trong giao dịch bất động sản. Đây là quan niệm hoàn toàn sai lầm.

Theo quy định tại Nghị định 08/2020/NĐ-CP, vi bằng chỉ là văn bản do thừa phát lại lập để ghi nhận sự kiện, hành vi có thật mà họ trực tiếp chứng kiến. Vi bằng không phải là văn bản chứng nhận giao dịch mua bán.

Trong thực tế, vi bằng chỉ chứng minh các bên có thỏa thuận giao nhận tiền, chứ không xác lập quyền sở hữu. Văn bản này chỉ có giá trị là nguồn chứng cứ tham khảo khi tòa án giải quyết tranh chấp, chứ không thay thế được công chứng hay chứng thực.

Luật Đất đai 2024 quy định rõ, giao dịch mua bán bất động sản bắt buộc phải lập hợp đồng chuyển nhượng và phải được công chứng hoặc chứng thực. Nếu không đáp ứng điều kiện này, theo Điều 122 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch sẽ bị tòa án tuyên vô hiệu khi có tranh chấp.

“Vi bằng chỉ ghi nhận việc giao tiền, giao nhận giấy tờ chứ không chứng nhận việc mua bán nhà đất. Sử dụng vi bằng trong giao dịch bất động sản không có giá trị pháp lý và giao dịch có thể bị tuyên vô hiệu”, luật sư Tuyến cảnh báo.

Vì vậy, chuyên gia khuyến cáo người dân không nên mua bán nhà đất thông qua hình thức lập vi bằng để tránh rủi ro và lừa đảo. Mọi giao dịch bất động sản cần được thực hiện đúng quy trình công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật.