Hà Nội – Dự án xây dựng trụ sở mới của Bộ Ngoại giao trên đường Lê Quang Đạo đã kéo dài hơn một thập kỷ với thi công ngắt quãng, khiến hơn 4.000 tỷ đồng vốn nhà nước có nguy cơ bị lãng phí do chưa thể đưa vào sử dụng.
Dự án chậm tiến độ 10 năm, chi phí tăng gấp đôi
Khởi công từ tháng 8/2009, dự án do Bộ Ngoại giao làm chủ đầu tư đã trải qua nhiều lần điều chỉnh, với tổng mức đầu tư tăng từ 3.484 tỷ lên hơn 6.900 tỷ đồng. Công trình bao gồm 3 tòa nhà (tòa A cao 14 tầng, hai tòa B cao 13 tầng) với diện tích sàn khoảng 126.500 m2, dự kiến phục vụ 1.800 người làm việc.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ công bố ngày 30/10, từ năm 2014 đến 2025, dự án đã chậm tiến độ 10 năm qua 4 lần điều chỉnh nhưng vẫn không đạt mục tiêu đề ra. Việc dừng thi công nhiều lần khiến các nhà thầu phải phát sinh chi phí sửa chữa, khắc phục. Chi phí quản lý, bảo lãnh và bảo hành cũng vượt hạn mức.
Đáng chú ý, các hạng mục tòa A và một phần tòa B đã được nghiệm thu từ cuối 2016 với giá trị phần xây lắp và thiết bị lên tới 1.666 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau 9 năm, những phần này vẫn chưa hoàn thành để bàn giao đưa vào sử dụng. Hiện dự án chỉ sử dụng một phần nhỏ, phần còn lại để không.
Nguyên nhân khách quan và chủ quan
Về khách quan, Thanh tra Chính phủ chỉ ra rằng trong giai đoạn 2008-2017, pháp luật về đấu thầu và xây dựng có nhiều thay đổi, các văn bản hướng dẫn chưa cụ thể và chậm được ban hành. Dự án cũng chịu ảnh hưởng từ dịch Covid-19, phải giãn cách xã hội.
Ngoài ra, nhân sự quản lý dự án biến động lớn với 10 Thứ trưởng Ngoại giao được giao phụ trách (do nghỉ hưu hoặc chuyển công tác). Giám đốc ban quản lý và công chức cũng thay đổi thường xuyên.
Về chủ quan, lãnh đạo Bộ thời điểm đó có thiếu sót, khuyết điểm trong nhiều khâu, thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, không đôn đốc kiểm tra giám sát và không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của người quyết định đầu tư.
Hàng loạt vi phạm nghiêm trọng
Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ sang Bộ Công an về dấu hiệu vi phạm 5 tội danh liên quan đến đấu thầu, đầu tư công trình xây dựng và quản lý tài sản nhà nước. Các vi phạm tiêu biểu bao gồm:
Thi tuyển phương án kiến trúc: Hội đồng thi tuyển đã hạ điểm tối thiểu từ 70 xuống 60 điểm để đưa công ty bị loại quay lại. Công ty Heerim (Hàn Quốc) chỉ đạt 68,3 điểm nhưng được chọn, trong khi Công ty GMP International (Đức) đạt 78,2 điểm cao nhất lại bị loại. Việc chọn nhà thầu không đủ năng lực dẫn đến nhiều vi phạm giai đoạn sau, gây thiệt hại ngân sách.
Chi phí tư vấn bất hợp lý: Giá trị tư vấn lập dự án được phê duyệt 78 tỷ đồng, cao gấp 14,9 lần định mức thuê tư vấn trong nước, mặc dù chưa xác định được tư vấn nước ngoài hay trong nước.
Vượt tổng mức đầu tư: Từ 9/2009 đến 2/2014, Bộ phê duyệt thiết kế và ký hợp đồng các gói thầu vượt 904 tỷ đồng so với tổng mức được phê duyệt.
Thuê tư vấn nước ngoài thiếu căn cứ: Việc thuê tư vấn nước ngoài khi chưa chứng minh được sự cần thiết và khả năng không đáp ứng của nhà thầu trong nước gây thiệt hại tạm tính 79,2 tỷ đồng.
Sai phạm trong thực hiện gói thầu: Chỉ riêng 5 trong 10 gói thầu đã có nguy cơ gây thiệt hại hơn 108 tỷ đồng. Tổng thiệt hại tạm tính là 127,5 tỷ đồng.
Đề xuất dừng dự án, xây trụ sở mới
Ngày 31/7, Bộ Ngoại giao đã kiến nghị cho phép dừng chủ trương đầu tư, xử lý các vướng mắc về vật tư thiết bị tồn kho, chấm dứt và thanh lý hợp đồng để quyết toán vốn đầu tư công.
Bộ cũng đề xuất khởi động lại tổ công tác của Thủ tướng về rà soát điều chuyển dự án sang Tập đoàn PVN, đồng thời xin phép nghiên cứu phương án xây dựng trụ sở mới tại địa điểm phù hợp hơn.
Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ lưu ý rằng dự án có nhiều hạng mục đặc biệt như sân đỗ trực thăng, hầm thoát hiểm, Trung tâm lưu trữ. Việc điều chuyển cần tính toán kỹ các yếu tố này để đảm bảo không gây thất thoát, lãng phí ngân sách.
Dự án trụ sở Bộ Ngoại giao đã được đưa vào diện theo dõi, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí tiêu cực từ ngày 25/3.
Trong giai đoạn 2010-2014, ban quản lý dự án còn thanh quyết toán cho 8 đoàn công tác ra nước ngoài, bao gồm cả cán bộ không tham gia thực hiện dự án, gây tiêu tốn hơn 700 triệu đồng.
Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.
Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.
Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.
Bài viết liên quan: