Chắc hẳn bạn không còn xa lạ với những bài đăng “bóc phốt” con nợ trên mạng xã hội. Với tốc độ lan truyền chóng mặt, đây được xem là phương pháp đòi nợ “hiệu quả tức thì” của nhiều người. Tuy nhiên, ranh giới giữa việc đòi lại quyền lợi chính đáng và hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác lại vô cùng mong manh. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những quy định pháp luật xoay quanh vấn đề này, để việc đòi nợ không biến bạn từ chủ nợ thành tội phạm.

“Bão” đòi nợ trên mạng xã hội: Con dao hai lưỡi

Trong thời đại số, mạng xã hội đã trở thành một công cụ đa năng, và đòi nợ là một trong những “tính năng” không chính thống nhưng lại được nhiều người sử dụng. Bằng cách đăng tải hình ảnh, thông tin cá nhân của người vay, đôi khi kèm theo những lời lẽ gay gắt, chủ nợ hy vọng sẽ tạo ra áp lực đủ lớn để thu hồi được khoản tiền của mình.

Phương pháp này có vẻ mang lại hiệu quả nhanh chóng khi người vay vì xấu hổ, sợ ảnh hưởng đến uy tín, công việc và các mối quan hệ nên vội vàng trả nợ. Thế nhưng, đây lại là một con dao hai lưỡi. Việc công khai thông tin cá nhân của người khác không chỉ vi phạm pháp luật mà còn có thể đẩy chủ nợ vào vòng lao lý với những tội danh không ngờ tới.

Góc nhìn pháp luật: Đòi nợ trên mạng xã hội là vi phạm pháp luật

Pháp luật Việt Nam đã có những quy định rất rõ ràng để bảo vệ quyền hình ảnh và danh dự, nhân phẩm của mỗi cá nhân.

1. Vi phạm quyền của cá nhân đối với hình ảnh:

Theo Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015, cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình và việc sử dụng hình ảnh của người khác phải được người đó đồng ý. Việc tự ý đăng ảnh người khác lên mạng xã hội với mục đích đòi nợ, dù người đó có thực sự nợ tiền hay không, đều là hành vi vi phạm pháp luật.

2. Xử phạt hành chính:

Hành vi thu thập và sử dụng thông tin của người khác mà không được sự đồng ý có thể bị xử phạt hành chính. Theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi này có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Nếu thông tin đăng tải là sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của cá nhân, mức phạt cũng tương tự.

Khi việc đòi nợ trở thành tội hình sự

Nguy hiểm hơn, nếu hành vi đòi nợ trên mạng xã hội có tính chất xúc phạm nghiêm trọng đến nhân phẩm, danh dự của người khác, chủ nợ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tội làm nhục người khác (Điều 155, Bộ luật Hình sự 2015): Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, đặc biệt là khi sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm. Trong trường hợp gây ra hậu quả nghiêm trọng như làm nạn nhân bị rối loạn tâm thần và hành vi với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên, hoặc làm nạn nhân tự sát, mức phạt có thể lên đến 05 năm tù.
Tội vu khống (Điều 156, Bộ luật Hình sự 2015): Nếu chủ nợ bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người vay, họ có thể bị truy cứu về tội vu khống. Mức phạt cho tội danh này có thể là phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù.

Vậy, làm thế nào để đòi nợ hợp pháp và văn minh?

Đòi nợ là quyền lợi hợp pháp của người cho vay, nhưng cần phải thực hiện đúng cách để tránh những rắc rối pháp lý không đáng có. Thay vì sử dụng mạng xã hội, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

Thương lượng: Đây luôn là giải pháp được ưu tiên. Hãy bình tĩnh trao đổi trực tiếp với người vay để tìm ra phương án thanh toán phù hợp cho cả hai bên.
Gửi văn bản thông báo: Gửi thư, email hoặc tin nhắn nhắc nhở về khoản nợ và thời hạn thanh toán một cách lịch sự.
Khởi kiện ra tòa: Đây là biện pháp pháp lý cuối cùng nhưng hiệu quả nhất. Khi có bản án hoặc quyết định của tòa án, bạn có thể yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự vào cuộc để thu hồi nợ.
Trình báo cơ quan công an: Nếu nhận thấy người vay có dấu hiệu lừa đảo hoặc lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, bạn nên trình báo sự việc với cơ quan công an để được giải quyết theo đúng thẩm quyền.

Lời kết

Việc đòi nợ qua mạng xã hội có thể mang lại cảm giác hả hê tức thời nhưng lại tiềm ẩn những rủi ro pháp lý vô cùng lớn. Thay vì biến mình thành người vi phạm pháp luật, các chủ nợ nên giữ bình tĩnh và lựa chọn những phương pháp đòi nợ văn minh, hợp pháp. Thượng tôn pháp luật không chỉ giúp bạn bảo vệ quyền lợi của mình một cách bền vững mà còn thể hiện sự hiểu biết và ứng xử văn hóa trong các mối quan hệ xã hội.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.