Hoạt động vay mượn tiền là một giao dịch dân sự rất phổ biến trong đời sống. Tuy nhiên, khi lãi suất cho vay vượt quá giới hạn pháp luật cho phép, nó có thể biến một giao dịch dân sự thông thường thành hành vi vi phạm pháp luật, thậm chí là tội phạm hình sự. Vậy đâu là lằn ranh đó? Khi nào thì người cho vay bị xử lý hình sự về “Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”? Hãy cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Mức Lãi Suất Dân Sự Hợp Pháp Là Bao Nhiêu?

Trước khi xác định hành vi phạm tội, chúng ta cần biết mức lãi suất tối đa mà pháp luật cho phép.

Theo Điều 468 của Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất vay do các bên thỏa thuận nhưng không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay.

Ví dụ: Nếu bạn vay 100 triệu đồng, mức lãi tối đa mà người cho vay được phép thu là 20 triệu đồng/năm (tương đương khoảng 1.66%/tháng).
Nếu lãi suất thỏa thuận vượt quá 20%/năm? Phần lãi suất vượt quá sẽ không có hiệu lực pháp luật. Người cho vay không có quyền đòi phần lãi đó, và nếu người vay đã trả thì có quyền đòi lại. Tại thời điểm này, đây vẫn là một tranh chấp dân sự.

Khi Nào Bị Xử Lý Hình Sự?

Hành vi cho vay nặng lãi chỉ bị coi là tội phạm hình sự khi thỏa mãn đồng thời cả 2 điều kiện được quy định tại Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).

Điều kiện 1: Về Mức Lãi Suất

Mức lãi suất cho vay phải gấp 05 lần trở lên mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự.

Công thức: 20%/năm x 5 = 100%/năm

Như vậy, bất kỳ thỏa thuận cho vay nào có lãi suất từ 100%/năm trở lên (tương đương khoảng 8.33%/tháng) đã đáp ứng điều kiện đầu tiên của tội phạm hình sự.

Điều kiện 2: Về Số Tiền Thu Lợi Bất Chính

Chỉ riêng lãi suất cao là chưa đủ. Người cho vay phải thu được một khoản lợi bất chính (là phần lãi vượt quá mức lãi suất 20%/năm) từ việc cho vay đó, và khoản lợi này phải thuộc một trong các trường hợp sau:

Thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng.
Thu lợi bất chính dưới 30.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

❗️ Tóm lại: Bạn chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi cho vay với lãi suất từ 100%/năm trở lên VÀ khoản lời bất chính thu được từ 30 triệu đồng trở lên.

Mức Hình Phạt Sẽ Ra Sao?

Nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm, người cho vay nặng lãi sẽ đối mặt với các khung hình phạt sau:

Khung 1 (Cơ bản): Thu lợi bất chính từ 30 triệu đến dưới 100 triệu đồng.
- Phạt tiền từ 50 – 200 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Khung 2 (Tăng nặng): Thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên.
- Phạt tiền từ 200 triệu – 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 đến 05 năm.

Lời Khuyên

Đối với người đi vay: Cần tìm hiểu kỹ quy định pháp luật để bảo vệ mình. Nếu bị ép trả lãi suất quá cao, bạn có quyền tố giác hành vi vi phạm đến cơ quan công an để được can thiệp.
Đối với người cho vay: Hãy luôn tuân thủ giới hạn lãi suất 20%/năm để đảm bảo giao dịch của mình là hợp pháp, tránh vướng vào vòng lao lý với những hậu quả pháp lý nặng nề.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.