Bị đơn vắng mặt nhiều lần – Có xử vắng mặt được không? Cần làm gì để thúc đẩy vụ án?

Trong quá trình giải quyết một vụ án tại Tòa án, việc bị đơn cố tình vắng mặt nhiều lần không chỉ gây bức xúc cho nguyên đơn mà còn làm kéo dài thời gian giải quyết, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các bên. Vậy, pháp luật quy định như thế nào về trường hợp này? Tòa án có thể xét xử vắng mặt bị đơn không? Và người khởi kiện cần làm gì để bảo vệ mình và thúc đẩy vụ án đi đến hồi kết?

Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan và những tư vấn pháp lý cần thiết.

1. Bị đơn vắng mặt, Tòa án có được xét xử không?

Câu trả lời là CÓ, nhưng phải tuân theo những điều kiện chặt chẽ do pháp luật tố tụng quy định. Việc Tòa án có tiến hành xét xử vắng mặt bị đơn hay không phụ thuộc vào loại vụ án (dân sự, hình sự, hành chính) và lý do vắng mặt của bị đơn.

a. Đối với vụ án dân sự:

Theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án có thể xét xử vắng mặt bị đơn trong các trường hợp sau:

• Bị đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ nhất nhưng vắng mặt: Tòa án sẽ hoãn phiên tòa.
• Bị đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai nhưng vẫn vắng mặt: Đây là căn cứ quan trọng.
• Nếu bị đơn vắng mặt lần thứ hai không vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan, Tòa án sẽ tiến hành xét xử vắng mặt họ.
• Nếu bị đơn có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.

“Triệu tập hợp lệ” có nghĩa là Tòa án đã thực hiện đúng và đầy đủ các thủ tục tống đạt, niêm yết văn bản tố tụng (giấy triệu tập, quyết định đưa vụ án ra xét xử…) theo quy định của pháp luật.

b. Đối với vụ án hình sự:

Việc xét xử vắng mặt bị cáo trong vụ án hình sự được quy định rất chặt chẽ hơn do liên quan đến quyền con người và quyền tự do của cá nhân. Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, Tòa án chỉ có thể xét xử vắng mặt bị cáo khi:

• Bị cáo trốn và việc truy nã không có kết quả.
• Bị cáo đang ở nước ngoài và không thể triệu tập đến phiên tòa.
• Bị cáo đề nghị xét xử vắng mặt và được Hội đồng xét xử chấp nhận.
• Sự vắng mặt của bị cáo không gây trở ngại cho việc xét xử và đã được giao giấy triệu tập hợp lệ.

c. Đối với vụ án hành chính:

Tương tự như tố tụng dân sự, Luật Tố tụng Hành chính 2015 cũng quy định:

• Người bị kiện (là cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyết định hành chính, hành vi hành chính bị kiện) đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt không có lý do chính đáng thì Tòa án tiến hành xét xử vắng mặt họ.

2. “Không có lý do chính đáng” và “sự kiện bất khả kháng” được hiểu như thế nào?

• Lý do chính đáng: Là những lý do được Tòa án chấp nhận, ví dụ như ốm đau (có giấy xác nhận của cơ sở y tế), đi công tác đột xuất (có giấy xác nhận của cơ quan),…
• Sự kiện bất khả kháng: Là sự kiện xảy ra một cách khách quan, không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép (ví dụ: thiên tai, địch họa).
• Trở ngại khách quan: Là những trở ngại do hoàn cảnh khách quan tác động làm cho người có quyền, nghĩa vụ dân sự không thể biết về việc quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm hoặc không thể thực hiện được quyền, nghĩa vụ của mình (ví dụ: tai nạn, đường sá bị chia cắt).

Bị đơn phải thông báo cho Tòa án về lý do vắng mặt kèm theo tài liệu, chứng cứ chứng minh. Nếu không, việc vắng mặt sẽ bị coi là không có lý do chính đáng.

3. Nguyên đơn cần làm gì để thúc đẩy vụ án khi bị đơn cố tình vắng mặt?

Việc bị đơn cố tình vắng mặt là một chiến thuật “câu giờ”, gây tâm lý chán nản cho nguyên đơn. Để bảo vệ quyền lợi của mình và thúc đẩy vụ án, bạn nên chủ động thực hiện các bước sau:

• Chủ động liên hệ và cung cấp thông tin cho Tòa án: Hãy thường xuyên liên hệ với Thẩm phán hoặc Thư ký phụ trách vụ án để hỏi về tiến độ, cung cấp các thông tin mới nhất về bị đơn (nếu có) như địa chỉ, số điện thoại, nơi làm việc… để hỗ trợ Tòa án trong việc tống đạt văn bản tố tụng.
• Thu thập và lưu giữ bằng chứng về việc tống đạt: Phối hợp với Tòa án để đảm bảo việc tống đạt giấy triệu tập cho bị đơn được thực hiện hợp lệ. Bạn có thể hỏi Tòa án về các biên bản tống đạt, niêm yết để chắc chắn rằng thủ tục đã được thực hiện đúng. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng nhất để Tòa án có thể xét xử vắng mặt.
• Kiên quyết yêu cầu Tòa án xét xử vắng mặt: Tại phiên tòa bị hoãn (do bị đơn vắng mặt lần đầu), bạn nên trình bày yêu cầu rõ ràng với Hội đồng xét xử về việc nếu bị đơn tiếp tục vắng mặt trong lần triệu tập tới mà không có lý do chính đáng, đề nghị Tòa án tiến hành xét xử vắng mặt theo đúng quy định của pháp luật. Yêu cầu này nên được ghi vào biên bản phiên tòa.
• Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, chứng cứ: Việc bị đơn vắng mặt đồng nghĩa với việc họ từ bỏ quyền tự bảo vệ, quyền trình bày ý kiến, đưa ra chứng cứ phản bác tại phiên tòa. Đây là một lợi thế cho bạn. Hãy chuẩn bị thật kỹ lưỡng tất cả các tài liệu, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu khởi kiện của mình là có căn cứ và hợp pháp. Lập luận của bạn sẽ là cơ sở chính để Tòa án xem xét và ra phán quyết.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ Luật sư: Một Luật sư có kinh nghiệm sẽ giúp bạn thực hiện các thủ tục pháp lý một cách chính xác, soạn thảo các văn bản cần thiết, tư vấn chiến lược và đại diện cho bạn làm việc với Tòa án một cách hiệu quả, giúp bạn tiết kiệm thời gian, công sức và tăng khả năng thắng kiện.

Kết luận

Việc bị đơn vắng mặt nhiều lần có thể gây khó khăn nhưng không phải là ngõ cụt. Pháp luật đã dự liệu và có những quy định để bảo vệ quyền lợi của người khởi kiện. Điều quan trọng là bạn cần bình tĩnh, nắm vững quy định của pháp luật và chủ động, kiên trì thực hiện các bước cần thiết để thúc đẩy Tòa án đưa vụ án ra xét xử. Sự chủ động của bạn chính là chìa khóa để “mở khóa” tình trạng bế tắc và sớm nhận được một phán quyết công bằng từ Tòa án.

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Thanh Sơn, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128  hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.