Kinh doanh hộ gia đình: Làm thế nào để lợi nhuận không “một mình một chiếu”?

Kinh doanh hộ gia đình là một hình thức quen thuộc tại Việt Nam, thường được hiểu là sự chung sức, chung lòng của các thành viên trong gia đình để tạo ra thu nhập, phát triển kinh tế. Tuy nhiên, có một hiểu lầm phổ biến là khi hộ kinh doanh được đăng ký dưới tên một người, thì mọi lợi nhuận và tài sản sẽ thuộc về người đứng tên đó. Thực tế, pháp luật Việt Nam có những quy định rất rõ ràng về vấn đề này để đảm bảo quyền lợi chung.

Đứng tên hộ kinh doanh: Đại diện chứ không phải sở hữu riêng

Nhiều người nghĩ rằng, nếu anh cả hay chị hai đứng tên đăng ký hộ kinh doanh, thì xưởng sản xuất bún, máy móc, nguyên vật liệu và toàn bộ lợi nhuận sẽ là của riêng họ. Tuy nhiên, theo quy định của Bộ luật Dân sự và Luật Doanh nghiệp, việc người con cả đứng tên hộ kinh doanh chỉ mang ý nghĩa đại diện cho hộ kinh doanh trước pháp luật. Anh ta có trách nhiệm thực hiện các thủ tục hành chính, thuế má, nhưng không đồng nghĩa với việc có quyền sở hữu riêng hoàn toàn đối với toàn bộ tài sản hay lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh đó.

Tài sản chung của hộ gia đình: Sự đóng góp là yếu tố quyết định

Điểm mấu chốt nằm ở chỗ, các quy định pháp luật đã xác định rất rõ ràng: tài sản và lợi nhuận của hộ kinh doanh gia đình được coi là tài sản chung của các thành viên cùng đóng góp công sức, tiền bạc và tài sản.

Cụ thể, Khoản 1 Điều 102 và Điều 212 Bộ luật Dân sự quy định:

Tài sản chung của các thành viên gia đình cùng sống chung bao gồm tài sản do các thành viên đóng góp, cùng nhau tạo lập nên.
Việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung phải được thực hiện theo phương thức thỏa thuận.
Đặc biệt, đối với những tài sản quan trọng như bất động sản, động sản có đăng ký, hoặc tài sản là nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình, cần phải có sự thỏa thuận của TẤT CẢ các thành viên gia đình là người thành niên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.

Như vậy, toàn bộ máy móc, thiết bị, nguyên vật liệu, thậm chí cả giá trị thương hiệu của xưởng bún đều được xác định là tài sản chung của các thành viên trong gia đình đã cùng nhau xây dựng và phát triển.

Phân chia lợi nhuận và giải quyết tranh chấp: Đừng để “mất cả chì lẫn chài”

Để tránh những mâu thuẫn không đáng có về tài sản và lợi nhuận, đặc biệt là khi có người thân qua đời mà không để lại di chúc, gia đình bạn nên:

Thỏa thuận minh bạch ngay từ đầu: Đây là giải pháp tối ưu nhất. Các thành viên nên cùng nhau ngồi lại, thống nhất rõ ràng về tỷ lệ đóng góp, cách thức phân chia lợi nhuận, quyền và nghĩa vụ đối với tài sản chung. Việc này không chỉ giúp duy trì tình cảm gia đình mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững của nghề truyền thống.
Ưu tiên hòa giải, thương lượng: Trong trường hợp đã phát sinh tranh chấp, các anh chị em nên ưu tiên hòa giải, thương lượng để tìm ra tiếng nói chung, có xem xét đến công sức và nguồn lực mà mỗi người đã bỏ ra.
Khởi kiện tại Tòa án khi cần thiết: Nếu mọi nỗ lực hòa giải đều không thành công, một trong các thành viên có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để được giải quyết. Tòa án sẽ dựa trên các quy định của pháp luật về sở hữu chung và thừa kế để phân chia tài sản và lợi nhuận một cách công bằng.

Kết luận:

Kinh doanh hộ gia đình là một mô hình tuyệt vời để phát huy sức mạnh tập thể. Tuy nhiên, để đảm bảo lợi ích của tất cả các thành viên và tránh những rắc rối pháp lý không đáng có, điều quan trọng là phải hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình, đồng thời có những thỏa thuận rõ ràng, minh bạch ngay từ đầu về tài sản và lợi nhuận. Đừng để một hiểu lầm nhỏ làm rạn nứt tình cảm gia đình và ảnh hưởng đến tương lai của công việc kinh doanh nhé!

Lưu ý: Nội dung bài viết công khai tại website của Công ty luật Quảng Ninh chỉ mang tính chất tham khảo về việc áp dụng quy định pháp luật. Tùy từng thời điểm, đối tượng và sự sửa đổi, bổ sung, thay thế của chính sách pháp luật, văn bản pháp lý mà nội dung tư vấn có thể sẽ không còn phù hợp với tình huống Quý khách đang gặp phải hoặc cần tham khảo ý kiến pháp lý. Trường hợp Quý khách cần ý kiến pháp lý cụ thể, chuyên sâu theo từng hồ sơ, vụ việc, vui lòng liên hệ với Chúng tôi qua các phương thức bên dưới. Với sự nhiệt tình và tận tâm, Chúng tôi tin rằng văn phòng Luật sư Quảng Ninh sẽ là nơi hỗ trợ pháp lý đáng tin cậy của Quý khách hàng.

Công ty Luật TNHH MTV Luật Sư Quảng Ninh.

Địa chỉ: số 575 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hồng Hải, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.

Địa chỉ chi nhánh: số 31 đường Lý Thường Kiệt, tổ 1, khu 3, phường Thanh Sơn, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Nếu còn vướng mắc chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác, bạn vui lòng liên hệ số điện thoại: 0961.926.188/0979.266.128 hoặc đặt lịch hẹn để được hỗ trợ trực tiếp.